فرزانه رزاقیان - دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، واحد بین الملل، عضو پژوهشی جهاد دانشگاهی مشهد
محمد رحیم رهنما - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، مدیر گروه برنامه ریزی شهری جهاد دانشگاهی مشهد
معصومه توانگر - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، مربی جهاد دانشگاهی مشهد
حسین آقاجانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، مربی جهاد دانشگاهی مشهد

اندیشه اکولوژیکی در مفاهیمی مانند توسعه پایدار، شهر اکولوژیکی و پارکهای اکولوژیکی متجلی میشود، نماد توسعه شهری پایدار اکولوژیکی، احداث پارک های شهری منطبق با شاخص های اکولوژیکی است. مقاله با هدف ارائه ضوابط و معیارهای برنامهریزی و طراحی اکولوژیکی پارک های شهری و امکان استفاده از آنها در طراحی پارک های جدید و موجود تهیه شده است و مقایسه سه نمونه از پارک های موجود مشهد با اصول پارک های اکولوژیکی و شناخت تفاوت ها و شباهت ها نتیجه کار است. اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه پارک های مشهد و جامعه نمونه سه پارک ملت، وحدت و کوهسنگی است. بررسی و ارزیابی شاخص های اکولوژیک در سه محور عمده کالبدی و طراحی اکولوژیکی، زیست محیطی و فرهنگی- آموزشی در سه پارک نمونه نشان داد که وضعیت جاری در این پارک ها از دید اکولوژیکی نامناسب بوده که نشان از غیراکولوژیکی بودن این پارک ها دارد. میانگین شاخص های رعایت شده در ساختمان های کل پارک های مورد مطالعه و در بین شاخص های ۱۷ گانه، برابر ۹/۱۰ درصد و این میزان برای معابر اصلی ۳۷ درصد و برای معابر فرعی ۶/۴۵ درصد است. فضای بازی کودکان و پارکینگها نیز به ترتیب دارای میانگین ۷/۵۸ و ۸/۱۱ درصد هستند. با توجه به میانگین امتیازهای به دست آمده در مورد هر شاخص و فاصله بسیار زیاد این پارک ها از شاخص های پارک های اکولوژیکی و به منظور ارتقای سطح کیفی پارک های موجود مشهد پیشنهادهایی در سطوح خرد و کلان مدیریتی، برنامه ریزی و طراحی فضاهای سبز شهری ارائه شده است.

Ecological indicators, Eco-park, Mashhad, Sustainable Development, urban parks