انوشه گوهری - دانشگاه تهران
هما ایرانی بهبهانی - دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
اسماعیل صالحی - دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

تغییرات سریع شهرها اغلب با بی توجهی به نقش و ساختارهای محیطی و فرهنگی آنها انجام گرفته است که علاوه بر تخریبات فیزیکی، خاطرات یکپارچه و پیوستگی منظر را نیز در معرض نابودی قرار داده است. در این میان منظر تاریخی شهر، به عنوان بستر خاطرات و امری که مانع این گسستگی می شود دارای ارزش است. این تحقیق به دنبال شناخت عناصر تداعی کننده خاطرات جمعی است که در حفظ و تقویت پیوستگی فرهنگی، تعلق خاطر به محل سکونت و فضاهای شهری موثر هستند. بنابراین اقدام به بررسی مولفه های خاطره جمعی مبتنی بر روش تحلیل کیفی منظر شده است. از روش کیفی تحلیل منظر (به عنوان محیط زندگی مردم) به بررسی مولفه های خاطره جمعی پرداخته و بر اساس تحلیل کمی، تعدادی عکس در اختیار جامعه نمونه قرار گرفت که با توجه به ادراک ذهنی افراد نسبت به تصاویر، امتیازهای به دست آمده نشانگر اهمیت عناصری است که خاطرات جمعی را در منظر تداعی کرده و بیشترین تاثیر را بر ادراک مردم می گذارند. این مولفه ها تشابهاتی را که در ذهنیات ساکنین یک محله نسبت به عناصر مختلف نقش بسته است استخراج کرده و کمک می کند تا نشانه هایی که سبب ارتقاء کیفیت منظر می گردند شناخته و حفاظت شوند.

خاطرات جمعی, منظر شهری, ادراک ذهنی, روش شناختی, تجریش