مسعود لطیفیان - پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری کشور، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
بهار راد - پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری کشور، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات کشندگی و سینرژیستی ترکیبات ضد سنتز کیتین و خاک دیاتومه در کنترل تلفیقی آن ها همراه با قارچ Metarhizium anisopliae در جمعیت سوسک شاخ­دار نخل بود. ترکیبات ضد سنتز کیتینی که در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند شامل آتابرون، دیمیلین و نیمازول بودند. برای بررسی اثر سازگاری ترکیبات با قارچ M. anisopliae، رشد میسلیومی و درصد جوانه­زنی قارچ M. anisopliae به روش اختلاط ترکیبات ضد سنتز کیتین با محیط کشت بررسی شد. پس از آن قدرت کشندگی ترکیبات ضد سنتز کیتین سازگار به صورت تکی و در تلفیق با قارچ M. anisopliae به روش زیست سنجی ارزیابی شد. بررسی ها نشان داد که قارچ M. anisopliae در تلفیق با کلیه ترکیبات ضد سنتز کیتین توانایی رشد میسلیومی و جوانه­زنی اسپور دارد. درصد جوانه زنی اسپور قارچ M. anisopliae در تمام غلظت ها در شرایط استفاده از نیمازول بالاتر از سایر ترکیبات بوده است. بالاترین شاخص سازگاری در شرایط اختلاط با غلظت ۵۰۰ میلی لیتر در لیتر نیمازول و کم ترین شاخص سازگاری در شرایط اختلاط با غلظت ۱۰۰۰ میلی لیتر در لیتر دیمیلین بوده است. هر سه ترکیب دارای اثرات سینرژیستی در قدرت بیمارگری قارچ M. anisopliae روی مرحله رشدی لارو سوسک شاخ­ دار بوده اند. اما نیمازول اثرات سینرژیستی بالاتری نشان داد. خاک دیاتومه مورد آزمایش توانایی ایجاد مرگ و میرروی مرحله رشدی لارو سوسک شاخدار خرما با متوسط غلظت کشندگی معادل ۷/۱۲۶۹ میلی­گرم بر لیتر را داشت. این ترکیب همچنین دارای اثرات سینرژیستی روی قدرت کشندگی ترکیبات ضد سنتز کیتین و قارچ M. anisopliae بود. اما بیشترین قدرت کشندگی و سینرژیستی در شرایط اختلاط غلظت­های کشنده ۵۰ درصد ترکیبات خاک دیاتومه، نیمازول و قارچ M. anisopliae مشاهده شد.

قارچ M. anisopliae, ترکیبات ضد سنتز کیتین, خاک دیاتومه, هم افزایی, سازگاری