غلامرضا توکلی کرقند - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران
ابراهیم ابراهیمی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
هادی محمودی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

در این تحقیق به شناسایی، تعیین پراکنش و میزان کارایی زنبور Ooencyrtus ferdowsii EbrahimiandNoyes۲۰۱۴ پارازیتویید تخم سوسک سرشاخه­خوار رزاسه در باغ­های بادام شهرستان­های فردوس، سرایان و قاین در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. در این مناطق زنبور O. ferdowsiiاز اواخر خرداد تا اواسط تیرماه سال ۱۳۹۲ فعالیت داشت. زمان شروع فعالیت این زنبور اواخر خردادماه و آخرین زمان مشاهده آن در اواسط تیرماه در مهوید بود. میانگین درصد پارازیتیسم در کل مناطق نمونه برداری ۹۱/۲±۴۵/۳۴ ثبت شد. اوج زمان ظهور پارازیتوییدها در کلیه مناطق اواسط تیرماه بود. بیشترین پارازیتیسم در هفته اول تیرماه در منطقه خرو با ۷/۷۹ درصد ثبت شد. اما در مناطق کرغند و مصعبی، تخم پارازیته مشاهده نشد. میانگین خروج زنبور از یک عدد تخم پارازیته شده، ۰۵/۰±۱۹/۱ بود که مبین وجود سوپرپارازیتیسم در زنبور O. ferdowsii می­باشد. این میزان پارازیتیسم، نشان دهنده پتانسیل بالای این زنبور در کنترل سوسک رزاسه است. بیشترین نسبت جنسی (ماده به کل) ۷/۸۵ درصد در نیمه تیر ماه در منطقه مهوید و با میانگین ۲۰/۴±۰۰/۶۷ درصد ثبت شد. در این خصوص باید آگاهی لازم به باغداران داده شود تا با اقدامات نامناسب، به خطر نیافتد.

بادام, زنبور پارازیتویید, کنترل طبیعی, سوسک سرشاخه خوار