مطهره السادات هاشمی - Department of Plant pathology, Agricultural Faculty, University of Shahr-e-Kord, Shahr-e-Kord, Iran
مجید اولیاء - Department of Plant pathology, Agricultural Faculty, University of Shahr-e-Kord, Shahr-e-Kord, Iran
عبدالحسین جمالی زواره - Department of Plant pathology, Agricultural Faculty, University of Shahr-e-Kord, Shahr-e-Kord, Iran

امروزه مهارزیستی نماتدهای ریشه­گرهی با هدف کاهش اثرات خطرناک سموم شیمیایی از جمله تهدید سلامت بشر و آلودگی محیط زیست یک اولویت به شمار می­رود. یکی از عوامل موثر در مهار زیستی، قارچ­ها هستند. تحقیقات زیادی نشان­دهنده عملکرد موثر spp. Trichoderma در کاهش خسارت و مهار بیماری­های مختلف بوده است. در مطالعات آزمایشگاهی این پژوهش تاثیر عصاره کشت قارچ Trichoderma harzianum Iran۲۳۷۵cبر مرگ و میر جوان مرحله دوم و تفریخ تخم در زمان­های ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت با استفاده از غلظت­های ۱:۱، ۱:۱۰ و ۱:۱۰۰ عصاره کشت تعیین شد. در مطالعات گلخانه­ای گیاهچه­های چهار برگی، با غلظت ۱۰۶ اسپور در گرم مایه زنی شده و پس از گذشت ۱۰ روز از مایه زنی خاک گلدان­ها به وسیله قارچ، تعداد ۳۰۰۰ تخم و جوان مرحله دومنماتد Meloidogyne incognitaبه ازای هر کیلو خاک پای ریشه گیاهچه­ها تلقیح شد. آزمایش در شرایط گلخانه­ای در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار در ده تکرار انجام شد. دو ماه پس از تلقیح نماتد،  شاخص­های رشدی گیاه و شاخص­های مربوط به نماتد اندازه­گیری شد. در مطالعات آزمایشگاهی غلظت ۱:۱ موثرترین در مرگ و میر جوان مرحله دوم و تفریخ تخم بود. با بررسی نتایج مطالعات گلخانه­ای شاخص­های رشدی تیمارها دارای اختلاف معنی­دار با شاهد بودند. طبق نتایج تجزیه واریانس تمام شاخص­های مربوط به نماتد در سطح یک درصد  اختلاف معنی­دار نشان داد. نتایج این تحقیق نشان دهنده پتانسیل این قارچ در مهار زیستی این نماتد و همچنین بهبود عملکرد رشدی گیاه می­باشد.

biological control, fungal antagonist, culture extract, Trichoderma, root gall