مهین صابری - Agriculture college, Islamic Azad University, Ashtian branch, Ashtian, Iran
حسن عسکری - Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran, Iran
ابوالفضل سرپله - Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran, Iran

پوسیدگی ریشه و زوال بوته با عامل Monosporascus cannonballus و پوسیدگی ذغالی ریشه بر اثر Macrophomina phaseolina از بیماری های مهم خربزه در اکثر مناطق کشت آن در ایران می باشد. در این پژوهش، اثرات ضد قارچی سرکه ی چوب بر رشد این قارچ ها در شرایط آزمایشگاه به همراه تاثیر توام سرکه ی چوب و تی کمپوست، درکنترل M. cannonballus در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. بررسی متابولیت های سرکه ی چوب با اضافه نمودن قرص های قارچی فعال و جوان به تشتک های حاوی محیط کشت PDA با غلظت های ۰۲۵/۰، ۰۵/۰، ۱۲۵/۰، ۲۵/۰، ۳۷/۰، ۵/۰، ۷۵/۰ و ۰ درصد حجمی سرکه ی چوب انجام شد. نتایج نشان داد که ترکیبات سرکه ی چوب باعث کاهش معنی دار رشد میسیلیومی  M. cannonballusو M. phaseolina در سطح %۵ شدند. در گلخانه بذور خربزه در خاک گلدان های حاوی %۱۵ حجمی تی کمپوست و آلوده به M. cannonballusکشت گردید. سه غلظت از سرکه ی چوب (۱۲۵/۰، ۲۵/۰ و ۵/۰) که بیشترین کارایی را در بررسی های آزمایشگاهی داشتند، به خاک گلدان ها اضافه شدند. ارزیابی تیمارها نشان داد که هر سه غلظت سرکه ی چوب باعث کاهش معنی دار شدت بیماری نسبت به شاهد شدند. همچنین تلفیق سرکه ی چوب و تی کمپوست، سبب کاهش شدت بیماری به میزان ۹۴ درصد و افزایش وزن ریشه و تاج گیاه به میزان ۸ و ۲۵ درصد در مقایسه با شاهد گردید (۰۵/۰=α). 

soil-borne disease, fungistatic, Natural Products, growth stimulator, Pyrolignious acid