نفیسه زارعی حبیب آبادی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ، گرایش ادبیات پایداری، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
شهلا خلیل اللهی - دانش یار گروه زبان و ادبیات فارسی ، گرایش ادبیات پایداری، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

سرعت روایت، عنصر سازه ای و مهم در شکل گیری داستان و رمان است که از جنبه­ های مهم و اصلی در روایت رمان به شمار می آید، ژرار ژنت (۱۹۳۰-۲۰۱۸) نظریه پرداز و نشانه شناس فرانسوی، اختصاص یک تکه کوتاه از متن به مدت زمان درازی از داستان را سرعت مثبت و برعکس آن را سرعت منفی می نامید. موضوع رمان طریق بسمل شدن اثر محمود دولت­آبادی در زمینه جنگ ایران و عراق است که با سبک و سیاقی پیچیده و با بهره­ گیری از عناصر اسطوره­ای، بینامتنیت ­های گوناگون تاریخی، روابط تاریخی میان اعراب و ایرانیان و... به رشته تحریر در آمده است. جستار حاضر خوانشی است که با روش اسنادی – توصیفی، سرعت روایت در این رمان را بر پایه نظریه ژنت تبیین می کند تا به این پرسش پاسخ دهد که کدامیک از عناصر سرعت روایت با توجه به نظریه ژنت در این اثر تبلور یافته است؟ نتیجه به دست آمده نشان می دهد، توازنی در عوامل کاهش سرعت و افزایش سرعت در رمان وجود ندارد، بلکه کفه سنگین کاهش سرعت متن، بر اثر بینامتنیت های تاریخی و غیره، به طور دائم خواننده را درگیر گره­ گشایی و چالش های ذهنی می کند تا با تعمق بیشتر و با مراجعه به  تاریخ و  دیگر آثار به درک معنای واقعی رمان برسد.

سرعت روایت, طریق بسمل شدن, دولت آبادی, ژنت