محمدهادی فلاحی - استادیار گروه زبان شناسی رایانه ای، مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فن آوری، شیراز، ایران.
سعیده اسدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس، شیراز، ایران.

در این پژوهش، بخش واژگانی و آوایی گویش های ۶۰ شهر و روستای جزیره قشم مورد بررسی قرار گرفته است. جزیره قشم به دلیل وضعیت جغرافیایی و داشتن گویش های متعدد، نمونه مطلوبی برای پژوهش های گویشی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، ترکیبی از روش های میدانی و توصیفی بود و مواد زبانی با روش گردآوری هدایت شده، جمع آوری شدند که در این روش، پژوهشگران با ابزاری از پیش تعیین شده، پرسش نامه، وارد میدان شده و معادل های گویشی مورد نظر را از طریق انجام مصاحبه با گویشوران استخراج کرده اند. پرسش نامه بر اساس طرح ملی اطلس زبانی ایران بوده که شامل ۱۰۵ واژه و عبارت و ۳۶ جمله است (در این پژوهش، تنها از بخش واژه ها استفاده شده است). نتایج این پژوهش نشان داد که گویش های این جزیره تاثیر قابل توجهی از فارسی معیار نگرفته اند و گوناگونی واژگانی بالا است؛ به گونه ای که برخی از واژه های به کار رفته تا ۱۰ معادل کاربردی دارند. فرآیندهای آوایی نیز فراوانی بالایی داشتند.

اطلس زبانی, جزیره قشم, فرآیندهای آوایی, گوناگونی واژگانی, گوناگونی آوایی