عبدالخالق دهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه ولایت ایرانشهر
اسماعیل نرماشیری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر
موسی محمودزهی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر

براساس رویکردهای علمی جدید، زبان شعر نه تنها من عندی نیست بلکه زبانی چند سویه با مقولاتی بسیار متقن است. موضوع جریان شناختی شعر به این دلیل درخور تامل است که می تواند گستره ی ظهور تحولات اجتماعی-تاریخی را از پس انگاره های فکری شاعرانه متبلور سازد. شواهد متنی قریب به۲۰۰ ساله ی موجود نشان می دهد که شعر بلوچی فراز و فرودهای تاریخی طولانی را طی کرده است که آن ها را می توان در کلیتی سه گانه دسته بندی کرد. دوره ی حماسه ها و منظومه های عاشقانه، دوره ی ملا فاضل و عصر تحول ساختارشعری. این پژوهش با ابزار مطالعه ی کتابخانه ای و با شیوه ای تحلیل گرایانه می کوشد تا به این مساله بپردازد: آیا شعر عصر نواندیشی توانسته متناسب با جریان های اجتماعی، تاریخی و سیاسی پیش برود و تحولی در دو سطح فرم و محتوا ایجادکند؟ به طورکلی برآیند پژوهش مبین این است که شعر عصر نواندیشی اگر چه تا حدی به سیاق پیشین خود وفادار بوده اما به میزان درخور توجهی هم از حیث فرم و هم از حیث درون-مایه متحول شده و از پیامدهای جهانی و ملی تاثیر پذیرفته است.

جریان شناسی, شعر بلوچی, دوره های ادبی, ساختار, تحولات