طاهره جامکلو - پژوهشگر دوره دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
سید عباس یزدانفر - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
سیدباقر حسینی - دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
بهرام صالح صدق پور - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران،

این پژوهش به دنبال پاسخ به این دو سوال است: چرا ساکنین اصیل محلات مرکز شهر تهران، این مناطق را ترک کردند و چه راهبردهایی می تواند مانع خروج آنان و جذب اقشار جدید در این بافت شود. پژوهش بر روش کیفی _کمی و پیمایش دلفی استوار است. جامعه آماری در هر سه مرحله دلفی اساتید دانشگاه، مدیران شهری و فعالان این حوزه هستند. روش نمونه گیری، گلوله برفی؛ حجم نمونه در دور اول دلفی ۱۵ نفر و در دور دوم و سوم ۲۰ نفر هستند. ابزار اندازه گیری مصاحبه و پرسشنامه است. ابزار آماری این تحقیق تحلیل عامل کیو است. داده های موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با متخصصان و دو مرحله پیمایش دلفی گردآوری شد و با استفاده از روش کدگذاری باز و محوری و تحلیل عامل کیو مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بدین صورت که پس از استخراج مفاهیم کلیدی مصاحبه های گروه اول متخصصان و تشکیل جدول هدف-محتوا، سوالات پرسشنامه به منظور پیمایش دلفی طراحی، و میان گروه دوم متخصصان، طی دو مرحله توزیع گردید. نتایج تحلیل عامل Q منجر به شناسایی پنج الگوی ذهنی شد. الگوها به دودسته علل خروج و راهبردهای جذب تقسیم شدند. دسته اول که شامل دو دیدگاه است به این موضوع اشاره می کند که مشکلات بافت ازیک طرف و جذابیت توسعه جدید از طرف دیگر از مهم ترین عوامل موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت است و دسته دوم مولفه هایی همچون رویکرد مشارکت جو، تغییر مدیریت شهری و بهبود تصویر ذهنی را موثر بر نگهداشت ساکنین باقیمانده و جذب ساکنین جدید می داند.

مهاجرت های درون شهری, فضاهای خالی درون شهرها, بافت قدیم مرکز شهر تهران, روش دلفی, تحلیل عامل Q