رضا اشرف گنجویی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
حسین اکبری فرد - دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
ماشاالله ماشین چی - استاد آمار دانشگاه شهید باهنر کرمان

با توجه به نقش سیاست­گذاری های پولی بر متغیرهای اقتصادی شناخت صحیح از متغیرهای تاثیرگذار بر تقاضای پول و میزان اثرگذاری هر یک از آنها، باعث م­ شود تا سیاست­گذاران اقتصادی بتوانند نیاز پولی جامعه را به درستی برآورد کنند. در این مقاله، با استفاده از مدل رگرسیون خطی با ضرایب فازی متقارن و نا متقارن به تحلیل تابع تقاضای پول در اقتصاد ایران پرداخته شده است. در واقع هدف اصلی از این مطالعه به کارگیری روش خاص تجزیه و تحلیل تابع تقاضای پول در ایران برای دوره زمانی ۱۳۹۶-۱۳۷۰ است. همچنین برای تصریح مدل از مطالعه فریدمن و چوردی (۱۹۸۸و۱۹۹۶) بهره جسته­ایم. نتایج حاصل از برآورد نشان دهنده کارآیی فوق العاده مدل رگرسیون خطی با ضرایب فازی متقارن و نامتقارن است براین اساس می­توان اظهار داشت که در برآورد مدل رگرسیون فازی با ضرایب متفارن، نمای تابع تقاضای پول برای تمام درجه های عضویت ۱/۰ تا۹/۰ یکسان است، حتی تغییر بسیار اندکی هم در مقدار نما مشاهده نمی­شود. که بیانگر نگهداری پول با انگیزه سفته­بازی و احتیاطی می­باشد و دارای اثر رکودی با منشا پولی بر اقتصاد خواهد بود. از سوی دیگر در این رگرسیون با تغییر ضرایب کشیدگی هیچ تغییری در مقدار تابع هدف (تقاضای پول) حاصل نشده است که بیانگر وجود ثبات در تابع تقاضای پول در ایران است. از آنجا که دوره زمانی در این مطالعه بلندمدت در نظر گرفته شده است، در درجه عضویت ۸/۰و ۹/۰ تابع تقاضای پول به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را دارد که بیانگردام نقدینگی و شرایط عدم­اطمینان در اقتصاد می­باشد. همچنین پایداری ضرایب متغیرهای توضیح دهنده تقاضای پو ل در مدل رگرسیون خطی با ضرایب فازی متقارن و نا متقارن در ایران تا حدودی مطابق با الگوی نظری سیدراسکی (۱۹۶۷) است. به عبارت دیگر این نظریه پولی می تواند شرایط اقتصاد ایران را توجیه کند.

تابع تقاضای پول, رگرسیون فازی, ضرایب متقارن و نا متقارن