بهمن زندی - دانشگاه پیام نور
بلقیس روشن - دانشگاه پیام نور
سارا نصیری الموتی - کارشناس ارشد زبان شناسی

در این پژوهش تلاش می شود تا نقش اجتماعیی و گویش تنکابنی (از گویش های زبان مازندرانی غربی) براساس متغیرهای سن، جنس، شغل، تحصیلات و زبان مادری همسر، در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، دادوستد، آموزشی و اداری، در جامعه زبانی این منظور ۲۵۰ آزمودنی براساس گروه سنی، سطح تحصیلات، جنس، شغل و زبان مادری صورت تصادفی، برگزیده شدند. سپس داده ها (شامل ۳۶ سوال)، با استفاده از پرسش نامه الگوی پژوهشی پاراشر (۱۹۸۰)، جمع آوری و براساس درجه رسمیت حوزه، به ترتیب از غیررسمی به رسمییوتر پردازش شدند. روش های آماری آزمون T نمونه های مستقل، آزمون تی نمونه های زوجی و تحلیل واریانس ی طرفه، جهت تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش به ند. درمجموع، نتایج حاصل از مقایسه کاربرد فارسی و تنکابنی، دررابطه با شش حوزه اجتماعی، نشان می دهد که زبان فارسی، زبان غالب در هر شش حوزه است و نیز عوامل اجتماعی سن، جنس، شغل، تحصیلات و زبان مادری همسر در کاربرد زبان فارسی و گویی موثرند و احتمال می رود که کاربرد تنکابنی درمیان گویشوران به تدریج کمتر شود و فارسی به طور کامل در تمامی حوزه های اجتماعی جایگزین این گویش گردد.

جامعه شناسی زبان, دوزبان گونگی, تحلیل حوزه ای, زبان فارسی, گویش تنکابنی