راضیه حسینی سرتشنیزی - دانشکده علوم تربیتی و رواشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
بهرام پیمان نیا - دانشکده علوم تربیتی و رواشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
مهناز مهرابی زاده هنرمند - دانشکده علوم تربیتی و رواشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: فرد مبتلا به واکنش پذیری عاطفی مستعد ابتلا به اختلالات خلقی و رفتاری است. هدف مطالعه حاضر طراحی الگوی واکنش پذیری عاطفی با علایم اختلال رفتار مخرب از طریق نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان پسر دوره  اول متوسطه شهر اهواز  می باشد.  روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره  اول متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ در حال تحصیل بود. ۲۴۰ تن از دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر اهواز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه جمعیت شناختی، "شاخص واکنش پذیری عاطفی" (Affective Reactivity Index)، "مقیاس رتبه بندی اختلال رفتار مخرب"(Disruptive Behavior Disorder Rating Scale)  و "پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (Cognitive Emotion Regulation Questionnaire)  جمع آوری شد. روایی سازه به روش تحلیل عامل تاییدی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ انجام شد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۴ و آموس ۲۴  تحلیل شد. یافته ها: ارزیابی الگوی طراحی شده با استفاده از شاخص های برازندگی نشان داد که الگو برازش مناسب دارد (۹۴/۰=IFI ،۸۹/۰=NFI ،۰۶۷/۰=RMSEA). بعلاوه، واکنش پذیری عاطفی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی با علایم اختلال رفتار مخرب همبستگی دارد.  نتیجه گیری: تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی در رابطه بین واکنش پذیری عاطفی و علایم اختلال رفتار مخرب، نقش واسطه ای دارند. پیشنهاد می شود در تدوین مداخلات پیشگیرانه و درمان برای  افراد  مبتلا به واکنش پذیری عاطفی و اختلال رفتار مخرب، از آموزش مهارت تنظیم شناختی هیجان استفاده شود.

Affective Reactivity, Destructive Behavior, Cognitive Emotion Regulation., واکنش پذیری عاطفی, رفتار مخرب, تنظیم شناختی هیجان.