محمد حسین رضایی مقدم - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده ی برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
اسدالله حجازی - گروه ژئومورفولوژی دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز
مهدی مزبانی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده ی برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

امروزه فرسایش خاک به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت حوضه­ های آبریز در سطح ملی و جهانی مطرح می­باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی توزیع مکانی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه ی آبریز سراب سیکان از معادله ی جهانی اصلاح شده هدر رفت خاک استفاده شده است. با استفاده از داده­ های بارندگی ۱۷ ساله (۱۳۹۷-۱۳۸۰)، اطلاعات خاک­شناسی و مدل رقومی ارتفاعی با تفکیک ۱۰ متری هر یک از فاکتورهای فرسایندگی (R)، فرسایش­ پذیری (K)، شیب و طول شیب (LS) و حفاظت خاک (P) در محیط ArcGIS تهیه شدند. از سنجنده­ ی ماهواره سنتینل ۲ نیز جهت استخراج و تهیه فاکتور پوشش گیاهی حوضه (C) در محیط نرم افزارENVI ۵.۳  استفاده شد. در نهایت با ترکیب این فاکتورها در محیط نرم­افزار ArcGIS مقدار فرسایش حوضه محاسبه گردید سپس با روش ­های مختلف نسبت تحویل رسوب (SDR) میزان رسوب تولید شده در حوضه به دست آمد. نتایج نشان داد که مقدار فرسایش در سطح حوضه از ۰۰۳/۰ تا ۴/۲۴۸ تن در هکتار در سال در سطح پیکسل متغیر بوده و میانگین هدر رفت خاک در حوضه ۳/۲۲ تن در هکتار در سال می­باشد. در بین فاکتورهای مدل، فاکتور LS با ضریب همبستگی ۹۲/۰=R۲ بیش­ترین تاثیرگذاری در فرسایش خاک را نشان داد. همچنین مقدار نسبت SDR با روش­ های مختلف بین ۱۲/۰ تا ۳۶/۰ محاسبه گردید که پس از تلفیق با نقشه فرسایش، بار رسوب حوضه محاسبه شد. میانگین بار رسوب با روش بویس ۸/۲ تن در هکتار در سال می­باشد که نسبت به روش ­های دیگر به مقدار رسوب ایستگاه (۶۵/۱ تن در هکتار در سال)  نزدیک­تر می­باشد.

فرسایش پذیری, سنتینل۲, نسبت تحویل رسوب, هدر رفت خاک, سراب سیکان, دره شهر