علی عظیم وند - کارشناس ارشد اکتشاف نفت شرکت نفت و گاز پارس
محمدعلی ریاحی - دانشیار دانشگاه تهران

اخیرا روشهای تجزیه طیفی برای بهدست آوردن اطلاعات زمینشناسی از دادههای لرزهای و همچنین مشخصکردن ناهنجاریهای دامنهای وابسته به فرکانس به کار برده میشوند. روش تبدیل فوریه زمان کوتاه با تعیین طول ثابت پنجرهزمانی، تفکیکپذیری زمان -فرکانسی را محدود میکند. اما روش تبدیل موجک پیوسته بر خلاف روش تبدیل فوریه زمان کوتاه بدون نیاز به تقسیمبندی سیگنال لرزهای به بازههای زمانی کوچک، طیف فرکانسی را با تفکیک زمانی بالایی محاسبهمیکند. بنابراین، این روش میتواند جهت بررسی اطلاعات زمینشناسی موجود در فرکانسهای بالا و پایین که در دادههای لرزهای معمولی مشاهده نمیشود، به کار برده شود. هدف همه این روشها تجزیه سیگنال لرزهای به مؤلفههای تشکیلدهندهآن به منظور به دست آوردن اطلاعات زمینشناسی بیشتری است. طول پنجره زمانی، وابسته به تفکیک فرکانسی مورد نظرقابل تغییر است. این تغییر طول پنجره، نتیجه تابع پنجرهای است که تحت عنوان تابع موجک نامبرده میشود. توابع موجک متداول مورد استفاده در تبدیل موجک پیوسته عبارتند از موجک مورلت، موجک گاوسی و موجک کلاه مکزیکی. در این مقالهاز روشهای تبدیل موجک پیوسته و تبدیل فوریه زمان کوتاه برای تشخیص کانال ماسه ای مخزنی واقع در یکی از میادین نفتی جنوبغرب ایران استفاده شده است و نتایج بهدست آمده از این دو روش در فرکانسهای مختلف در مقاطع لرزها ی تکفرکانس با هم مقایسه شدند. نتایج این مطالعه توانایی بالای روشهای تجزیه طیفی در تشخیص کانالهای ماسهای که پتانسیل مخزنی بالایی دارند را نمایش می دهد

تجزیه طیفی- تبدیل موجک پیوسته- تبدیل فوریه زمان کوتاه - تفکیک زمان فرکانسی