سید بهزاد محمدی - ۱. کارشناس GIS منطقه ده، شهرداری شیراز
مهر آسا ثابتان - ۲. کارشناس فنی و شهرسازی منطقه ده ، شهرداری شیراز
سعید معصومی - ۳. کارشناس فنی و شهرسازی منطقه ده ، شهرداری شیراز

از منظر برنامه ریزی و مدیریت شهری، معیار پراکنش پارک ها به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آنها، از اهمیت ویژهای برخورداراست. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارک های شهری منطقه ده شهرداری شیراز با استفاده از قابلیت GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) است. نقشه پارک های شهری بر اساس بهنگام سازی نقشه کاربری اراضی مستخرج از طرح تفصیلی منطقه ده به وسیله تصویر ماهوارهای و بازدیدهای میدانی به روش تلفیقی تولید شد. سپس نقشه انواع پارک های شهری منطقه بر حسب مساحت شان در ۵ دسته پارک های همسایگی، محله ای، ناحیه ای، منطقه ای و فراشهری تهیه و شعاع نفوذ هر کدام از پارک ها با مبنا قرار دادن تحقیقات داخلی در محیط GIS با اعمال بافر تولید شد. نتایج پژوهش نشان داد که هیچکدام از محلات منطقه از نظر پوشش حوزه نفوذ پارک های همسایگی مطلوب نیستند و نیاز به توسعه این نوع از پارکها در کل شهر جدی است ولی پراکنش مکانی خوبی دارند. محلات منطقه از لحاظ پوشش حوزه نفوذ پارک های محله ای وضعیت مطلوبی است به جزء چند محله مانند محله ها شماره ۱۰۰۸،۱۰۰۵، ۱۰۰۹ نیاز به توسعه این نوع از پارکها دارد. تقریبا تمامی سطح مناطق محلات منطقه از نظر پوشش حوزه نفوذ پارک های ناحیه ای و منطقه مطلوب نیستند. پارک فرا شهری یا شهری که نیز در این منطقه وجود ندارد. محلات شماره ۱۰۰۸،۱۰۰۹، ۱۰۱۰ ۱ از نظر قرار گرفتن در حوزه نفوذ تمام انواع پارکها در بهترین وضعیت قرار دارد. محلات و سطح منطقه از نظر نفوذ پارک کوچک (همسایگی، محله ای) به نسبت پارک های بزرگ وضعیت بهتری دارند. از نظر کارکردهای اجتماعی و روانی پارکها، هر چند وجود پارکهای بزرگ برای جلب جمعیت عظیم محلی و گردشگران لازم است، اما نباید تاثیر به سزای پارک های کوچک محله ای را علاوه بر کارکردهای اکولوژیکی در سرگرمی خانواده ها و در نهایت افزایش نشاط اجتماعی نادیده گرفت.

پارک های شهری ، تحلیل فضایی و کالبدی، منطقه ده شهرداری شیراز، پایگاه داده های مکانی