زهرا نوزاد - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سولماز خانی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
نریمان معروف پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
شهزاد ایرانی پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick)  یک آفت مخرب روی بوته های گوجه فرنگی در گلخانه ها و مزارع است. در این مطالعه اثربخشی ۷ حشره کش اسپینوساد، کلرانترانیلی پرول، ایندوکساکارب، آبامکتین، متافلومیزون، آزادیراکتین و Bacillus thuringiensis در مدت ۳۰ روز پس از سمپاشی روی مینوز گوجه فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. بوته های گوجه فرنگی با نصف و یک چهارم غلظت توصیه شده مزرعه ای حشره کش­ ها سمپاشی شدند. تعداد ۳۰ عدد لارو سن دوم در ۲، ۴، ۷، ۱۰، ۱۳، ۱۷، ۲۲، ۲۶ و ۳۰ روز پس از تیمار، روی گیاهان تیمار شده قرار گرفتند و ۴۸ ساعت بعد تلفات آنها ثبت شد. نتایج نشان داد که اسپینوساد و کلرانترانیلی­پرول در نیم غلظت توصیه شده مزرعه ای بیشترین کارایی را روی لاروهای مینوز گوجه فرنگی داشتند و به ترتیب ۱۰۰ و ۸۰ درصد تلفات در پایان ۳۰ روز ایجاد کردند. از سوی دیگر، ایندوکساکارب باعث تلفات ۵۷ درصد در روز ۲۲ام پس از تیمار با غلظت یک چهارم توصیه شده مزرعه ای شد. در غلظت یک چهارم توصیه شده مزرعه ای، آبامکتین و متافلومیزون کارایی مناسبی داشتند (۵۲ و ۵۴ درصد در روز دهم). بر این اساس بکارگیری این سه ترکیب را می توان برای جلوگیری از رسیدن جمعیت آفت به سطح آسیب اقتصادی مناسب دانست. حشره کش­های Bt و آزادیراکتین تلفات جزئی و ماندگاری کوتاهی بر روی این آفت داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده و بر اساس وضعیت جمعیت آفت، کارشناسان و کشاورزان می توانند ترکیبات مناسب را برای کنترل این آفت انتخاب کنند.

اثرات باقیمانده, مینوز گوجه فرنگی, حشره کش های زیستی, زمان پیشگیری