فریبا سهرابی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر
محمد امین کهن مو - هیئت علمی گروه اصلاح نباتات، دانشده کشاورزی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

کنه تارتن خرما،Oligonychus afrasiaticus (MCG.) ، از آفات مهم خرما در جنوب کشور می­باشد که هر ساله دامنه وسیعی از کنه کش­های شیمیایی توسط باغداران برای کنترل این آفت استفاده می­شود. با توجه به اثرات مضر چنین آفت­کش­های شیمیایی و در راستای تولید خرمای ارگانیک، در این تحقیق اثر کنه­کشی عصاره آبی دو گیاه چریش zadirachta indica A. Juss و زیتون تلخMelia azedarach L.  در کنترل بالغین کنه تارتن خرما در شرایط آزمایشگاهی بررسی و با عصاره تجاری چریش (Neemgold) مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین اثر افزایشی اسانس گیاه مورتلخ Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand روی این عصاره­های گیاهی در کنترل آفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات زیست­سنجی با روش غوطه ورسازی میوه­های خرما در عصاره صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، عصاره هر دو گیاه چریش و زیتون تلخ خاصیت کنه­کشی علیهO. afrasiaticus  داشتند و بر اساس مقادیر LC۵۰، بیشترین مرگ و میر با عصاره تجاری چریش (۰۶/۰%)، و بدنبال آن عصاره چریش (۲۳/۲%) و زیتون تلخ (۲۵/۳%) مشاهده شد. نتایج این مطالعه همچنان نشان دهنده اثر افزایشی اسانس مورتلخ  S. mirzayanii در کاربرد هم زمان با عصاره­های گیاهی مورد آزمایش علیه O. afrasiaticus بود.

عصاره های گیاهی, کنه تارتن خرما, چریش, زیتون تلخ, سمیت