جلال محمدزاده - مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان
جواد زنگانه - مدیر اجرایی مرکز تحقیقات فراورده های غذایی دارویی و طبیعی دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان
علی رضا قدس ولی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

تولید جو مقام چهارم را در جهان دارد. مصرف جو با توجه به خواص مفید و مغذی آن، در اکثر کشورهای دنیا رو به افزایش است. در راستای جایگزینی روش های نوین و کم خطر برای افزایش عمرانباری غلات (به جای استفاده از سموم شیمیایی)، در این تحقیق تاثیر گاز ازن با دو متغیر غلظت ازن (۲۵، ۵۰ و ۷۵ پی پی ام) در مدت زمان ازن دهی (۳،۱، ۵ و ۷ روز) در دانه جو (رقم ریحانه) در مقایسه با نمونه شاهد با تعیین ویژگی های انبارمانی جو به لحاظ کنترل رشد و گسترش قارچ ها، حشرات، قدرت جوانه زنی دانه و تغییرات خصوصیات کیفی دانه ها بررسی شد. نتایج بررسی ها نشان داد، افزایش غلظت ازن و زمان ازن دهی سبب افزایش کنترل رشد قارچ ها، گسترش سم قارچی آفلاتوکسین و آفات انباری می شود. آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد، این افزایش در غلظت های بیشتر از ۵۰ پی پی ام و زمان ۳ روز ازن دهی معنی دار نیست (۰.۰۵>P). همچنین، استفاده از غلظت ۷۵ پی پی ام گاز ازن در زمان های ۱، ۳، ۵ و ۷ روز سبب افزایش شاخص اسیدیته چربی و افزایش شاخص کربوکسیل نشاسته دانه جو، نسبت به نمونه شاهد، شده است. شرایط مختلف ازن دهی تا غلظت ۵۰ پی پی ام در زمان های مختلف ازن دهی تاثیر معنی داری بر میزان پروتئین دانه جو ندارد (۰.۰۵>P).  نتایج ارزیابی قدرت جوانه زنی دانه ها نشان داد کاهش قوه نامیه در غلظت ۵۰ تا روز پنجم ازن دهی، نسبت به نمونه شاهد، کاهش محسوسی نداشت و ازن دهی در شرایط ۷۵ پی پی ام و در زمان ۷ روز سبب کاهش قوه نامیه تا ۳۱.۵ درصد در دانه جو گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، استفاده از غلظت ۵۰ پی پی ام در طی ۳ روز ازن دهی برای نگهداری دانه جو را می توان پیشنهاد کرد.

Barley, Ozonation, Quality properties, Shelf life