مژگان خوشنام - National Research Institute for Science Policy

زیست جهان دانشجویان، به عنوان قشری که در آینده گروههای مرجع جامعه خواهند بود، با تمام پیچیدگی­ها و ابعاد و عناصر و جزئیات می­بایست مورد پژوهش و توصیف عمیق قرار گیرد. بنابراین مکان تعاملات غیررسمی دانشجویان به­عنوان بخشی از این زیست جهان دارای اهمیت است که در این پژوهش به آن توجه شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، توصیف عمیق ادراک ذهنی دانشجویان از مکان­های تعاملات غیررسمی خود است. برای دستیابی به معنای ذهنی دانشجویان از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. برای این منظور با ۲۱ دانشجوی دانشگاه تهران از دانشکده­های مختلف مصاحبه عمیق پدیدارشناسی انجام شد. در پدیدارشناسی توصیفی، آنچه که به عنوان روش تحلیل توصیه می­شود، روش استویک-کولایزی- کین است. دانشجویان به معانی ذهنی گوناگونی از جمله احساس امنیت، آزادی و راحتی، پویایی و تعامل راحت میان دختر و پسر و رشته­های گوناگون، بقای دوستی، اتلاف وقت و بی­هدفی، افزایش دایره دوستان و همچنین احتراز از سیستم رسمی و نظارت آن بر جمع­های دوستانه و تعاملات خود در درون دانشگاه اشاره می­کنند. دانشجویان به دنبال دگر­مکان­ها و مکان­های سوم بعنوان مکان­هایی که بیرون از سیستم­های برنامه درسی رسمی و یا ماشین­های سیاسی به آن می­پیوندند، هستند. بدین معنا که از مکان­های شناخته شده دانشگاه که هنجارها و قواعدی برای آنها تعریف شده است عبور کرده و مکان­های جدیدی مناسب با زیست خود و نیازها و ترجیحات خود و دوستانشان انتخاب و در آن مکان به تعاملات خود می­پردازند. به نظر می رسد حضور دانشجویان در مکان­ها و ایجاد پاتوق­های دوستانه تمام ویژگی­های مکان سوم را دارد. از جمله اینکه آنها با میل خود به این مکان­ها رفت و آمد می­کنند، هیچ یک نقش میزبان را ایفا نکرده و همگی احساس آسایش و راحتی دارند. مکان سوم به توسعه شبکه اجتماعی آنها و ایجاد دوستی­های جدید در دانشجویان کمک می­کند. مکالمه و گفتگوی مفرح و سرگرم­کننده مهم­ترین وجه تمایز مکان سوم از دیگر مکان­هاست. پاتوق­های دانشجویان همانند دیگر مکان­های سوم، دسترسی­پذیر هستند و همانطور که ادراکات ذهنی دانشجویان نشان داد در­ دسترس بودن یکی از مهم­ترین ویژگی­های مورد نظر دانشجویان برای ایجاد دورهمی­های دوستانه است. یکی از ویژگی­های مکان سوم سرزندگی است، دانشجویان در جمع­های دوستانه خود در درون و یا بیرون از دانشگاه بدنبال گذراندن اوقات خوش و گفت­و­شنود و خنده و سرگرمی هستند.

Student Interactions and Communications, Student Life-world, Phenomenology, place, تعاملات و ارتباطات دانشجویان, زیست جهان دانشجویی, پدیدارشناسی مکان, دانشگاه تهران