علیرضا توکلی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی
حسین بابازاده - عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
فریبرز عباسی - استاد پژوهش موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
حسین صدقی - استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تغییرات مکانی و زمانی نفوذ، مدیریت سیستم­های آبیاری سطحی و به ویژه آبیاری جویچه­ای را پر هزینه، زمان­بر و پیچیده می­سازد.  در آبیاری جویچه­ای، پارامترهای نفوذ برای دبی­های ورودی متفاوت، شکل هندسی جویچه و مقدار آب خاک، متغیر هستند و از این­رو ارائهرابطه­ای کلی برای نفوذ دشوار است.  یکی از روش­های مناسب برای تعیین رابطه کلی نفوذ، استفاده از مقیاس سازی است.  در این مقاله نشان داده شده که به کمک آنالیز ابعادی و با استفاده از داده­های ۱۲ آزمایش آبیاری جویچه­ای متفاوت که هر یک ۱۵ نوبت تکرار شده است، رابطه ای برای مقیاس­سازی مشخصه­های نفوذ آب در خاک به دست آمده است.  مقادیر R۲و RMSE برای واسنجی رابطه پیشنهادی به ترتیب برابر ۹۸۴/۰ و ۰۱۹۹/۰ محاسبه شد.  علاوه بر این، پس از راست ­آزمایی رابطه استخراجی، مقدار بالای ضریب R۲ (۹۸/۰>) و مقدار اندک آماره RMSE (۰۱/۰<) نشان از دقت مناسب مدل دارد.  مقایسه این رابطه با روابط ارائه شده در پژوهش­های گذشته، به دو دلیل برتری رابطه حاضر را نشان می دهد: ۱) نیاز به داده­های ورودی کم­تر (دبی ورودی، عمق آب در جویچه، زمان آبیاری و زمان پیشروی)، و ۲) اندازه­گیری آسان­تر داده­های ورودی.

آبیاری سطحی, آنالیز ابعادی, رابطه نفوذ کوستیاکوف لوئیس