نعمت محمودی - گروه شیلات، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور
محمدرضا احمدی - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران
منوچهر بابانژاد - گروه آمار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گلستان
جعفر سیف آبادی - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

پراکنش فصلی فیتوپلانکتون ها و عوامل موثر بر حضور آنها در سواحل مازندران، بین سالهای ۹۰-۱۳۹۱ بررسی شد. در این مطالعه توزیع شاخه ها و گونه های غالب فیتوپلانکتونی و پارامترهای فیزیکوشیمیایی در امتداد ۴ خط عمود بر ساحل (امیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) در عمق های مختلف ستون آب در اعماق ۵، ۱۰، ۲۰ و۵۰ متر مورد ارزیابی قرار گرفتند. تغییرات گونه های غالب و پارامترهای محیطی با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی بررسی شد. میانگین تراکم سالیانه فیتوپلانکتون ۱۸۵۱۶۲۵۵۸ عدد در متر مکعب بود و بیشترین تراکم در فصل زمستان و کمترین تراکم در فصل بهار تعیین شد. در مجموع ۷ شاخه و ۱۳۱ گونه از فیتوپلانکتون ها شامل باسیلاریوفیتا (۵۸ گونه)، سیانوفیتا (۲۴)، پیروفیتا (۲۲)، کلروفیتا (۱۷)، اوگلنوفیتا (۸) و ۱ گونه در هر یک از شاخه های هاپتوفیتا و زانتوفیتا شناسایی شدند. در بهار گونه Exuviaella cordata از پیروفیت ها (۲۵/۶۱ درصد از گونه ها) در تابستان و پاییز گونه Oscillatoria sp. از سیانوفیت ها (به ترتیب ۶۹/۴۸ و ۹۱/۷۱) و در زمستان گونه Pseudo-nitzschia seriata (۱۲/۶۶) از باسیلاروفیت ها به عنوان گونه های غالب فصلی شناسایی شدند. این تحقیق نشان داد که ترموکلاین، انتقال رودخانه ای، شانه دار Mnemiopsis leidyi و گونه های فیتوپلانکتونی فرصت طلب با توانایی بالای رقابتی (سیانوفیت و پیروفیت) از موثرترین عوامل بر تغییرات زمانی و مکانی فیتوپلانکتون ها می باشند. درجه حرارت، سیلیس و نیتروژن معدنی نقش مهمی در تغییرات تراکم دیاتومه ها دارند، درحالیکه درجه حرارت، فسفر معدنی، فسفر آلی و نیتروژن معدنی برای پیروفیت ها و سیانوفیت ها حائز اهمیت هستند.

تنوع گونه ای فیتوپلانکتون, خزر جنوبی, اکوسیستم ساحلی, متغیرهای محیطی, روابط اکولوژیکی