سارا جرجانی - ۱. گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد آزاد شهر
عبدالمجید حاجی مرادلو - ۲. گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاوزری و منابع طبیعی گرگان
افشین قلیچی - ۱. گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد آزاد شهر
نور محمد مخدومی - ۳.کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی گرگان
رضوان ا… کاظمی - ۴. بخش فیزیولوژی و بیوشیمی، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان رشت

ساختار میکروسکوپی روده فیل ماهی از مرحله تفریخ تا زمان رهاسازی به دریا با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها در محلول بوئن فیکس شد. سپس مراحل آبگیری و آغشتگی به پارافین انجام گردید. مقاطع بافتی به ضخامت ۷- ۵ میکرون تهیه و به روش های هماتوکسیلین و ائوزین و پریودیک اسید شیف رنگ آمیزی شدند. لارو یک روزه دارای روده ابتدایی است که توسط بافت پوششی استوانه ای مژه دار پوشیده شده است. در روز سوم پس از تفریخ در دیواره لوله گوارش شیاری مورب در قسمت پشتی- خلفی کیسه زرده ایجاد می شود و لوله گوارش را به دو ناحیه معده و روده میانی تقسیم می کند. در این زمان دریچه های اسپیرال تمایز می یابد. در لومن  دریچه های اسپیرال، رنگدانه های جنینی تجمع یافته و ملانین پروپکا را تشکیل می دهند. در روز هفتم پس از تفریخ بافت اپیتلیوم روده میانی و روده مارپیچ از نوع استوانه ای مژه دار است. بخش انتهایی دستگاه گوارش به مجاری کوتاه مخرجی که بافت پوششی آن  مکعبی است، تمایز می یابد. مجاری ادراری در این زمان به رکتوم متصل می شود. در روز سیزدهم پس از تفریخ تعداد واکوئل های محتوی چربی در روده میانی و روده مارپیچ افزایش می یابد. بین روزهای ۱۷ تا ۱۹ پس از تفریخ لاروهای فیل ماهی دارای یک دوره تغذیه توام هستند. ۲۵  روز پس از تفریخ سلول های روده میانی دارای میکروویلی های بلند است. در ۳۶ روزگی تعداد سلول های جامی شکل در روده مارپیچ افزایش می یابد. در ۴۳ روزگی، غدد روده ای با بافت پوششی استوانه ای مژه دار در بافت همبندی روده میانی، قابل مشاهده است. بین روزهای ۵۷ تا ۷۵ تعداد و اندازه چین های مخاطی روده افزایش می یابد. چنین اطلاعات و یافته های پایه ای  می تواند به منظور ارتقاء پرورش لارو ماهیان خاویاری به ویژه فیل ماهی بسیار مفید باشد.

ساختار میکروسکوپی, دستگاه گوارش, روده, فیل ماهی, مرحله لاروی