محمدحسین کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
جلال شیری - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ابوالفضل مجنونی هریس - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
امیر حسین ناظمی - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

تبخیر - تعرق به­عنوان یکی از مولفه­های اصلی چرخه هیدرولوژیک دارای اهمیت فراوانی در مدیریت منابع آب و برنامه­ریزی آبیاری می باشد. امروزه به دلیل نبود داده­های لایسیمتری در بیشتر ایستگاه­های هواشناسی، از مقادیر تبخیر - تعرق مرجع حاصل از مدل استاندارد فائو - پنمن - مونتیث استفاده می­شود. مدل یاد شده برای محاسبه تبخیر - تعرق گیاه مرجع چمن ( ) به­کار برده می­شود. از سوی دیگر، مدل پنمن-کیمبرلی نیز به­طور گسترده­ای برای محاسبه تبخیر-تعرق گیاه مرجع یونجه ( )  مورد استفاده قرار گرفته است. در مطالعه­حاضر، داده­های هواشناسی­ شش ایستگاه هواشناسی­در استان سیستان و بلوچستان در یک دوره آماری ده ساله­برای محاسبه  و  به­کار برده­شده و سپس نسبت  به  برای هر شش ایستگاه در دوره مطالعاتی محاسبه شد. مدل پنمن-کیمبرلی در ایستگاه میرجاوه بدترین نتیجه را در مقایسه با ایستگاه های دیگر داشته است. مقادیر ضریب نش-ساتکلف برای این ایستگاه کمترین مقدار(۰۷/۰) بوده و مقادیر شاخص پراکندگی و جذر میانگین مربعات خطا برای این ایستگاه به ترتب ۴۳/۰ و ۴۸/۲ می­باشد که بیشترین مقدار در بین ایستگاه­های مورد مطالعه است. در ادامه، سهم هر یک از مولفه­های توازن انرژی و آیرودینامیکی در میزان کل تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از مدل پنمن-کیمبرلی تعیین شد که نتایج حاصل حاکی از نقش مهم هر دو مولفه در فرآیند تبخیر-تعرق ایستگاه­های موردمطالعه بود. بر این اساس، کاربرد مدل­های­مبتنی بر تابش خورشیدی­نظیرمدل­پریستلی-تیلور در این ایستگاه­ها می­باید با احتیاط صورت پذیرد.

تبخیر - تعرق مرجع, تغییرات فصلی, مولفه آیرودینامیکی, مولفه توازن انرژی