معصومه مهدذی زاده - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی ز
عادل ریحانی تبار - گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تبریز

به ر نظ می رسد که وجود ی مواد آل ک در خا ر فراهمی فسفر به گیاهان  ا افزایشمیده ن د .ای ب تاثیر ه به طور عمده صورت ن رقابت بین محصولات حاصل از تجزیه مواد آلی و فسفر برای جذب مکا های خاک ص تو یفشده  است که منجر به افزایش غلظت فسفر محلول می شود .این تحﻘیق ی برا  کسب اطلاعات د در مور تا ثیر ماده آلی خاک بر سینتیک و ترمودینامیک آ ۳ جذب فسفر در نمونه خاک  هکی ع جم آوریشده  . از استان آذربایجان شرقی انجام گرفت ا آزمی س ش ینتی ک جذب فسفر در غلظت اولی  ۱ ه میلی ل ۰۰ گرم فسفر در ی) B تر قبل  آل A) (و بعد (از حذف ماده ی   ۳ تا ۳۶  . ساعت انجام گرفت خاک ماده آلی   با N ) محلول هیپوکلریت سدیم ب aOCl (حذف گردید .بر طبق نتایج حاصله جذ خاک فسفر توسط    ۴۸ ها در ابتدا تا ساعت سریع و  دوم و مرتبه سوم نتوانستند سینتی ، اول ، سپس به آهستگی ادامه یافت .معادلات مرتبه صفر ک . جذب فسفر را توصیف کنند سه معادله الوویچ ه ساد شده ت پخشیدگی پارابولیک و دو ثابته برازش خوبی داشتند ولی معادله دو ثابته معادله بر د ، ر بو . برای    ۴ جذب فسفر در ، بررسی تاثیر دما ۱۰ دمای ،۲۰ ،۳۰   ه ۴۰و درجه سلسیوس انداز گیری شد .بر طبق نتایج حاصله جذب فسفر قبل و بعد از حذف ماده آلی با افزایش دما افزایش یافت که ن نشا ده دهن  گرماگیر بودن سرشت واکنش جذب فسفر هست ر .مﻘادی ف منی رژ ان ی گ آزاد ی د در ا ،بس ماهی  مختلف ن نشا ده دهن ه ما ی د ت خود به خو ی  جذب فسفاتبهوسیله ک خا های موردمطالعه د بو ک .قبل از حذف ماده آلی خا ∆ با افزایش دما میانگین ،ها G۰      -۳۲/۰ در مکان اول جذبی از  -۳۸/۲به کیلوژول   -۲۵/۴ بر مول و در مکان دوم از - لی ۲۸/۴تا  درحا ، کیلوژول بر مول افزایش یافت که بعد از حذف ماده آلی  دامنه تغییرات   -۳۲/۹ مذکور  در مکان اول از   -۳۹/۳تا  -۳۰/۹ کیلوژول بر مول و در مکان دوم از .  -۳۶/۹تا کیلوژول بر مول بود