فواد خواجه ای زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
جواد احدیان - استادیار گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

پایداری شبکه ­های آبرسانی باید بر اساس خطرات ناشی از پدیده ضربه قوچ همواره مدنظر قرار گیرد. هدف از این پژوهش ارائه رویکردی جدید در تحلیل پدیده ضربه قوچ در شبکه ­های آبرسانی است. در روش­های معمول، خسارت ناشی از ضربه قوچ بر اساس بیشینه فشار ایجادشده برآورد می­شود؛ حال آنکه در طی آن تداوم و تغییرات ضربه قوچی آب نسبت به زمان صرف­نظر می­شود. این پژوهش به دنبال پارامترهایی بوده که بتواند به ­صورت کمی، عملکرد شبکه­ ها را تحت پدیده ضربه قوچ بررسی نماید. بدین منظور اطلاعات مذکور از طریق پارامترهای اعتمادپذیری، برگشت­پذیری، آسیب­پذیری و ترکیب آن ها، پارامتر پایداری موردبررسی قرار می­گیرد. در این تحقیق تحلیل عددی پدیده ضربه قوچ در اثر قطع ناگهانی پمپ­ها با استفاده از نرم­افزار Hammer صورت گرفت. نتایج نشان داد که می­توان از پارامتر پایداری برای ارزیابی کارآیی شبکه­های آبرسانی استفاده نمود. در اثر وقوع پدیده ضربه قوچ ۸۳/۴ درصد نقاط شبکه موردمطالعه، ضریب پایداری کمتر از ۱ داشتند. در اثر استفاده از سازه­ حفاظتی در بیشتر نقاط، افزایش پارامتر پایداری رخ داده و این مقدار به ۱۱/۱ درصد نقاط شبکه می­رسد. همچنین افزایش ضریب هایزن و افزایش قطر لوله باعث افزایش پارامتر پایداری شده و کاهش این ضریب باعث کاهش پارامتر پایداری گردید.

پارامتر پایداری, سازه حفاظتی, شبکههای آبرسانی, ضربه قوچ, نرمافزار Hammer