مسلم ثروتی
علی اصغر جعفرزاده
احمد حیدری
فرزین شهبازی

نمود تجمع گچ با تکامل خاک ارتباط داشته و به لحاظ میکرومورفولوژی، روند تکاملی افق­های ­تجمع گچ در سطوح مختلف ژئومورفولوژیک متفاوت است. هدف از انجام این تحقیق بررسی نحوه تشکیل گچ در خاک­های واقع بر سطوح دامنه­ای (پدیمنت) و در مناطقی که آب زیرزمینی کم ­عمق دارند یا سیلاب از اطراف وارد آن­ها می­شود (دشت سیلابی)، در جنوب منطقه اهر می­باشد. به منظور شناسایی نمودهای خاکساختی گچی در هر دو لندفرم نمونه­های دست­نخورده برداشته شد و پس از تهیه مقاطع نازک با میکروسکوپ پلاریزان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج موید تکامل بیشتر خاک در لندفرم پدیمنت نسبت به دشت سیلابی است که وجود پر شدگی­های کامل و پیوسته، اندازه بزرگتر و شکل توسعه یافته­تر کریستال­های گچی و هوادیدگی بیشتر کانی­ها و بقایای گیاهی، فرآیندهای خاکساختی متنوع و طولانی مدت می­توانند از دلایل مهم آن باشد. همچنین گچ موجود در هر دو لندفرم از نوع خاکساختی بوده و در لندفرم پدیمنت بلورها درشت­ و همگی یوهیدرال هستند در حالیکه در لندفرم دشت سیلابی بلورها نسبتا ریز، یوهیدرال وساب­هیدرال هستند.

پدیمنت, تکامل خاک, دشت های سیلابی, میکرومورفولوژی, نمودهای خاکساختی