میترا ابراهیمی
علیرضا فلاح
محمدرضا ساریخانی

کاربرد فراوان مواد نفتی در ایران سبب آلودگی بسیاری از زیستگاه ها به مواد نفتی شده است.  زیست بهسازی و بهره گیری از باکتری ها در راستای کاهش آلودگیهای نفتی روشی کم هزینه و سازگار با محیط زیست می­باشد. از اینرو، غربالگری باکتری های تجزیه­کننده ترکیب های نفتی از نمونههای آلوده به نفت منطقه بوشهر در محیط  کشت بدون کربن آلی انجام شد. در این پژوهش، ۱۹ سویه باکتری گرم منفی به نام های PDB۱-۱۹ از نمونه خاک آلوده به مواد نفتی جداسازی شد و شناسایی جدایه­ها با بهره گیری از کیت ­های تشخیصی و روش مولکولی نشان داد که آن ها شامل جنس ها و گونه­های باکتریایی Stenotrophomonas maltophilia، Ralstonia sp.، Vibrio sp.، Sphingobacterium sp.، Zymomonas sp.، Pseudomonas aeruginosa، Paracoccus sp.، Pantoea sp.، Achromobacter xylosoxidans ،Acinetobacter johnsonii ، Serattia odorifera، Pseudomonas alcaligenes، Entrobacter cloacae، Pseudomonas stutzeri و Chryseobacterium sp. می­باشند. کارآیی این سویهها در ارلن­های دارای محیط کشت مایع حداقل، با حذف هر گونه منبع کربن و بهره گیری از گازوئیل به عنوان منبع کربن و انرژی، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با کاربرد دو تکرار بررسی شد. در این بررسی تیرگی محیط کشت مایع در طول موج nm ۶۰۰ در زمان های ۰، ۴۸، ۱۶۸، ۲۱۶ و ۳۱۲ ساعت سنجیده شد و به عنوان شاخص رشد باکتری و تجزیه گازوئیل توسط باکتری اندازه گیری شد. آنالیز آماری نشان داد که فاکتورهای آزمایشی مانند سویه باکتری، زمان و اثر متقابل آن ها در سطح یک درصد معنیدار می باشد. این باکتری ها توانستند در حضور ترکیب های نفتی همانند گازوئیل به صورت چشم گیری رشد نمایند و از میان سویههای باکتری، سویه Chryseobacterium sp. اختلاف معنی­داری با دیگر سویه­ها از لحاظ رشد در حضور گازوئیل داشت و با گذشت زمان (اندازه گیری پنجم) رشد آن بیشتر شد، نتایج اثر متقابل باکتری و زمان نیز نشان دهنده این یافته بود.

باکتری های تجزیهکننده نفت, تجزیه زیستی, شناسایی مولکولی, گازوئیل, محیط حداقل