میترا کریمی امیر کیاسر
مسعود کاووسی
حسن شکری واحد

تعیین غلظت بحرانی فسفر در خاکهای شالیزاری به دلایل متعدد اقتصادی و زیستی حائز اهمیت میباشد. این تحقیق با هدف تعیین غلظت بحرانی فسفر در خاکهای شالیزاری استان گیلان (تحت کشت برنج رقم هاشمی) اجرا گردید و از ۶ روش عصارهگیری مختلف شامل اولسن، مورگان، سلطانپور، کول ول، بری و مهلیخ ۳ استفاده شد. از میان ۱۰۰   مزرعه­ای که خاک آنها تجزیه گردید، ۲۷ مزرعه به گونه­ای انتخاب شدند که ویژگیهای خاکی موثر بر فسفر قابل جذب گیاه (مواد آلی، pH  و فسفر قابل استخراج) بیشترین دامنه تغییرات را داشته باشند. در مزارع انتخابی، کود سوپر فسفات تریپل در مقادیر صفر و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار اضافه و غلظت بحرانی فسفر برای عصارهگیرهایی که همبستگی معنیداری با عملکرد دانه برنج نشان دادند با استفاده از روش تصویری کیت- نلسون محاسبه گردید. این غلظت برای روش­های کول ول ۳۵، اولسن ۱۶، سلطانپور ۳ و مورگان ۵/۴ میلیگرم در کیلوگرم خاک بود. با توجه به همبستگی خوب روش عصارهگیری اولسن با عملکرد نسبی دانه، همچنین نیاز به زمان کمتر و ارزان بودن، این روش به عنوان روش مناسب برای عصارهگیری فسفر قابل جذب و توصیه مصرف کودهای فسفاتی در شالیزارهای منطقه پیشنهاد میشود.

برنج, سطح بحرانی, فسفر, عصاره گیر