فاطمه سعیدی
سعید محرمی پور
مریم عطاپور

شته ی مومی کلم، Brevicoryne brassicae (L.)، یکی از مهم ترین آفات گیاهان خانواده ی چلیپاییان است که خسارت فراوانی را به انواع کلم و کلزا وارد می آورد. این آفت در زمستان قادر به تغذیه و تولیدمثل روی کلم های زینتی بوده و جمعیت های انبوهی را روی این گیاهان ایجاد می کند. به منظور تعیین میزان تحمل به سرما در جمعیت های زمستان گذران این شته، افراد بالغ به صورت ماهیانه طی فصول پاییز و زمستان ۱۳۸۸ از روی کلم های کاشته شده در مزرعه ی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس جمع آوری شد و نقطه ی انجماد و میزان بقا در دماهای زیر صفر درجه ی سلسیوس به مدت ۲۴ ساعت مورد بررسی قرار گرفت. میانگین نقطه ی انجماد از ۴۶/۰ ± ۹/۲۳- درجه ی سلسیوس در آبان ماه تا ۳۴/۰ ± ۸/۱۹- درجه ی سلسیوس در اردیبهشت ماه در نوسان بود. ۷۰ تا ۹۵ درصد از افراد بالغ جمع آوری شده در تمام ماه ها به راحتی قادر به تحمل دمای ۵- درجه ی سلسیوس برای مدت ۲۴ ساعت بودند. درصد بقا افراد بالغ تیمار شده در دمای ۱۰- درجه ی سلسیوس در مهر و آبان ماه حدود ۵۵ درصد به دست آمد که در آذر ماه به ۸۷ درصد افزایش یافت. دمایی که در مدت ۲۴ ساعت سرمادهی، ۸۰ درصد افراد جمعیت ازبین می روند (LT۸۰) در اردیبهشت ماه ۳۲/۱۱- درجه ی سلسیوس بود که این میزان کم ترین میزان تحمل افراد بالغ شته ی مومی کلم به سرما را نشان می دهد. در حالی که مقدار LT۸۰از آذر تا بهمن ماه (به ترتیب از ۸۱/۱۳- تا ۷۹/۱۴- درجه ی سلسیوس) به پایین ترین حد و یا به عبارت دیگر به بالاترین میزان تحمل به سرما در طول دوره ی زمستان رسید. نتایج نشان می دهد که این حشره علی رغم فعالیت و تولید مثل در طول زمستان، پتانسیل و ظرفیت تحمل بالایی در برابر سرما دارد و همواره تهدیدی برای ایجاد جمعیت های انبوه روی محصولات بهاره در اول فصل می باشد.

شته ی مومی کلم, Brevicoryne brassicae, نقطه ی انجماد, تحمل سرما