غلامرضا روحی - عضو هیئت علمی گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
میر حسین پیمان - استادیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه گیلان
سعید مینایی - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

فرایند تبدیل برنج یکی از صنایع تبدیلی بخش کشاورزی است که در آن مقدار زیادی انرژی الکتریکی حاصل از سوخت­های فسیلی مصرف می شود.  برای بررسی اثر عوامل مختلف بر انرژی مصرفی در فرایند سفیدکردن برنج، شاخص سفیدشدگی و شاخص انرژی مصرفی در سفیدکردن، اثر سه عامل مدت زمان سفیدکردن، رقم، و رطوبت در مرحله سفیدکردن در قالب طرح کرت­های دوبار خرد شده در سه تکرار بررسی شد.  سطوح در نظر گرفته شده این عوامل عبارت بودند از: زمان سفیدکردن (در چهار سطح ۱۵، ۳۰، ۴۵، و ۶۰ ثانیه) به عنوان عامل اصلی، رقم (خزر، بینام و علیکاظمی) به عنوان عامل فرعی، رطوبت (در سه سطح ۱۴-۵/۱۲، ۵/۱۲-۱۱ و ۱۱-۵/۹ درصد بر پایه تر) به­ عنوان عامل فرعی فرعی.  پس از تجزیه آماری داده­های حاصل از اندازه­گیری انرژی مصرفی سفیدکردن، شاخص انرژی مصرفی سفیدکردن، و شاخص سفیدشدگی، نتایج نشان داد که با افزایش مدت زمان سفیدکردن، انرژی مصرفی سفیدکردن افزایش و شاخص آن کاهش می­یابد.  در دو مدت زمان سفیدکردن ۱۵ و ۶۰ ثانیه، کاهش رطوبت تا سطح ۱۱-۵/۹ درصد باعث افزایش معنی­دار در شاخص انرژی مصرفی سفیدکردن و افزایش زمان سفیدکردن از ۱۵ ثانیه به ۶۰ ثانیه، باعث افزایش شاخص سفیدشدگی می­شود.  شاخص سفیدشدگی رقم خزر به­ طور معنی­دار بیشتر از دو رقم دیگر است.  شاخص انرژی مصرفی سفیدکردن رقم خزر در هر سه سطح رطوبتی به­ طور معنی­داری بیشتر از دو رقم دیگر است.  بهترین حالت از نظر شاخص انرژی مصرفی سفیدکردن و شاخص سفیدشدگی برای هر سه رقم، مدت زمان ۱۵ ثانیه و رطوبت ۱۱-۵/۹ درصد تشخیص داده شد.  البته برای رقم خزر افزایش این شاخص­ها واضح­تر بود.