مصطفی خجسته نژند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
محمود امید - دانشیار دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
احمد طباطبایی فر - استاد دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران

خواص فیزیکی محصولات کشاورزی از مهمترین پارامترهای طراحی سیستم های بسته بندی، فراوری، انتقال، و درجه بندی هستند.  در میان این خواص حجم، جرم، سطح تصویر شده، و مرکز ثقل محصولات از عوامل مهم در سیستم های سایز بندی هستند.  در این مطالعه، از روشقطعه بندی با استفاده از سیستم ماشین بینایی برای تخمین حجم لیمو استفاده شده است.  در مجموع ۵۰ لیمو مورد آزمون قرار گرفت.  سیستم ماشین بینایی طراحی شده شامل دو عدد دوربین CCD، دو عدد کارت تصویرگیر، یک سیستم نورپردازی، و یک کامپیوتر شخصی است.  دوربین­ها با زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم قرار گرفته­اند تا دو تصویر عمود بر هم از لیمو تهیه کنند.  حجم محاسبه شده با این روش با حجم واقعی اندازه گیری شده با روش جابه­جایی آب با آزمون t و نیز آزمونبلاند-آلتمن مقایسه شد.  حجم محاسبه شده با روش ماشین بینایی با حجم واقعی اختلاف معنی­داری نداشت (۰۵/۰ p>).  اختلاف میانگین بین روش جابه­جایی آب با روش ماشین بینایی ۰۶/۰ سانتی متر مکعببود.  نتایج خصوصیتی لیموها نشان داد که پارامترهای حجم محاسبه شده (V) و جرم اندازه­گیری شده لیموها(M) وابستگی خوبی نسبت به هم،  و با ضریب تبیین، ۹۶/۰، دارند.  در کل، روش ماشین بینایی به عنوان روشی ساده، دقیق،سریع، و غیر مخرب برای تخمین حجم و جرم لیمو و سایر مرکبات پیشنهاد می­شود.