زینب برادران خانیان - دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
حسین پناهی - استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
حسین اصغر پور - استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

جهان امروز با چالش هایی مواجه است که ناشی از دگرگونی های حاصل از پیشرفت علم و فناوری و طرح نیازهای جدید می باشد. در این راستا الگوی شهر هوشمند راهکار جدیدی است که متناسب با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات و رفع نیازهای جدید شهروندان در زندگی شهری آنها، برنامه ریزان شهری را به بازنگری و بازاندیشی در اقدامات خود وا می دارد. این پژوهش که در زمینه شناسایی عوامل اصلی و کلیدی در آینده شهر هوشمند در کلانشهر تبریز می باشد، از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش، ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است .براین اساس ۵۵ عامل اولیه تحقیق با استفاده از مرور منابع و دلفی خبرگان این حوزه برای کلانشهر تبریز بومی سازی شده و با کمک نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شدند. در ادامه، ۱۶ عامل کلیدی با استفاده از ماتریس اثرات متقاطع معرفی شدند. یافته های تجربی نشان می دهد بعد اقتصاد هوشمند و تحرک هوشمند بیشترین سهم را به عنوان متغیرهای اصلی در این مجموعه داشته و تاثیر بیشتری بر آینده هوشمند کلانشهر تبریز خواهند داشت و به عنوان بازیگران اصلی شناخته شدند. لازمه اصلی تدوین سناریوها برای عوامل کلیدی، تعریف وضعیت های احتمالی و تحلیل دقیق شرایط پیش رو است که در نهایت تعداد ۶۱ وضعیت محتمل برای ۱۶ عامل کلیدی تدوین شد. با تحلیل وضعیت های احتمالی، ۷۸۵۶ سناریو ممکن، ۲۱ سناریو باورکردنی و ۵ سناریو با احتمال قوی در وضعیت هوشمندی کلانشهر تبریز شناسایی شدند.

شهر هوشمند, تحلیل ساختاری, برنامه ریزی بر پایه سناریو, آینده پژوهی