مجتبی رفیعیان - استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مهران محمودی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

طرح مسئله: شهر طالقان به دلیل موقعیت جغرافیایی بی نظیر خود، طی سالیان متمادی شاهد استفاده ناآگاهانه و تخریب های محیطی گستره بوده و شرایط ناپایداری ازلحاظ محیط زیستی فراروی این محدوده قرار گرفته است.هدف: هدف پژوهش حاضر، احساس ضرورت برای حفظ محیط زیست این منطقه حساس شهری و کاهش آثار مخرب محیط زیستی تغییر کاربری هاست. روش پژوهش: ابتدا منابع اکولوژیکی محدوده موردمطالعه مانند شیب، ارتفاع، جهت شیب، خاک، پوشش گیاهی و ... تهیه شد. سپس به منظور ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه، فرایند تجزیه وتحلیل و جمع بندی دادهها انجام، آنگاه فرایند ارزیابی توان اکولوژیکی محدوده طبق مدل مخدوم تشریح و درنهایت کاربریهای بهینه اراضی منطقه براساس توان هر یک از واحدهای محیط زیستی محدوده بیان و وضع موجود و مطلوب کاربری اراضی محدوده موردمطالعه مقایسه شد.نتایج پژوهش: بیشترین مساحت محدوده موردمطالعه، شیبی کمتر از ۱ تا ۹ درصد دارد و منطبق با نهشته های رسوبی و دشت های سیلابی و دامنه ای است. در حال حاضر بیشترین وسعت محدوده موردمطالعه را کاربری مرتع و سپس کاربری کشاورزی تشکیل می دهد که با توجه به توان اکولوژیکی منطقه، مساحتی از کاربری مرتع می تواند به کاربری کشاورزی و مسکونی تبدیل شود. بیشترین مساحت محدوده مناسب برای کاربری کشاورزی درجه ۲ و ۳ بوده و در مرتبه بعد، کاربری مرتع داری درجه ۲ و ۳ بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده و شهرک طالقان و روستاهای منطقه ازنظر توان اکولوژیک در محدوده توان مناسب درجه ۲ برای توسعه شهری قرار گرفته است.نوآوری: استفاده از روش تلفیق معیارهای محیط زیستی و شهری برای استخراج کاربری های بهینه در محدوده سیاسی شهر طالقان، نوآوری این مقاله محسوب می شود.

مناطق حساس شهری, توان محیط زیستی, کاربری بهینه اراضی, شهر طالقان