حسین مهدیان - عضو هیات علمی دانشگاه افسری امام علی (ع)
محمد مهدی ملکی کرم آباد - عضو هیات علمی دانشگاه افسری امام علی (ع)
جلال ترکاشوند - مدرس گروه علوم سیاسی دانشگاه افسری امام علی (ع)

ازآنجاکه انقلاب اسلامی ایران حاکمیت اصول و ارزش های الهی بر محیط اجتماعی ازجمله نهادها و سازمان های مربوط به آن را ضروری ساخته است، تبیین الگویی مطلوب برای مدیریت و فرماندهی اسلامی در سطح کلان یکی از آرمان های بسیار مهم نظام اسلامی محسوب می شود. این پژوهش سعی بر آن دارد که اندیشه های مقام معظم رهبری(مدظله) در خصوص فرماندهی را در قالب الگویی ارائه نماید. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، ازنظر رویکرد از نوع کیفی بر پایه پارادایم تفسیری و ازنظر ماهیت و نوع مطالعه از نوع اکتشافی بوده است. روش تحقیق این پژوهش "داده بنیاد" بوده که بر اساس آن و در راستای اهداف پژوهش به صورتی هدفمند و نظام مند به گونه ای که بتوان عصاره ی بینش فرماندهی معظم کل قوا در زمینه فرماندهی را استخراج، مفهوم سازی، مقوله سازی و سپس مدل پردازی نمود، موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. جامعه پژوهش مجموع بیانات معظم له در نرم افزار حدیث ولایت(از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۴۰۰) بوده و برای استخراج و کدگذاری داده ها نیز از نرم افزار MAXQDA استفاده شده است. در همین راستا، در مرحله اول، تعداد ۴۶ گزاره در قالب ۳۲ مفهوم استخراج شده و در مرحله دوم ۶ مقوله اصلی (مقوله محوری، عوامل علی، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، نتایج، راهبردها) دسته بندی و احصاء گردیده و در مرحله سوم بر اساس روش نظام مند استراوس-کوربین مدل نظام مند اندیشه ی فرمانده معظم کل قوا در خصوص فرماندهی ارائه گردیده است. ویژگی های فرماندهی از دیدگاه مقام معظم فرماندهی کل قوا (حفظ الله) بر اساس نتایج تحقیق شامل قدرت فرماندهی، دارا بودن دانش و تخصص، به کارگیری مناسب استعدادهای موجود، قوت و قدرت ایمان، دارا بودن صفات والای انسانی و ارتباط معنوی با زیردستان است.

تبیین نظام مند, مدل فرماندهی, رویکرد داده بنیاد