نسرین کاظم زاده - دانشگاه تربیت مدرس
پیمان صالحی - عضو هیات علمی دانشگاه ایلام

چکیده یکی از جنبه های با اهمیت مهاجرت که از نیمه دوم قرن بیستم و به ویژه در دهه های اخیر، مورد توجه پژوهندگان مختلف و از آن جمله جامعه شناسان زبان قرار گرفته، پیامدهای زبانی مهاجرت است. با تمام تنوعی که مهاجرت از نظر نوع و ابعاد در کشورهای مختلف دارد، پیامدهای زبانی کم وبیش مشابهی در همه نمونه های آن به چشم می خورد. نسل دوم مهاجران که در غربت به دنیا آمده و یا در کودکی به همراه والدین خود مهاجرت کرده اند، برخوردهای زبان مادری و میزبان در آنان ملموس تر است. رمان «تحت سماء کوبنهاغن» حوراء النداوی رمان نویس معاصر عراقی روایتگر گروهی از مهاجران نسل دوم عراقی در کشور دانمارک می باشد که در نتیجه همانندی با جامعه میزبان، زبان و فرهنگ سرزمین مادری در آنان کم رنگ شده، این موضوع علاوه براین نوعی سردرگمی هویتی را نیز برایشان در پی داشته است. این مقاله بر آن است تا به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر ادبیات جامعه شناسی زبان، پیامدهای زبانی مهاجرت را در نسل دوم مهاجران این رمان بررسی نماید. نتایج گویای آن است که دوزبانگی غالب، قرض گیری واژگانی و آوایی، تغییر زبان و در مواردی حفظ زبان و تطابق زبانی از مهم ترین پیامدهای مهاجرت در نسل دوم می باشد. لازم به ذکر است نقش والدین در بروز این گونه پیامدها چشم گیر می باشد.کلمات کلیدی: جامعه شناسی زبان، نسل دوم، مهاجرت، حوراء النداوی، تحت سماء کوبنهاغن

جامعه شناسی زبان, نسل دوم, مهاجرت, حوراء النداوی, تحت سماء کوبنهاغن