موسی ترابی گیگلو - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
رسول حیدرنژاد - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
بهروز اسماعیل پور - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
رسول آذرمی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده اهداف: به منظور ارزیابی تاثیر محرک رشد کیتوپلاس تحت شرایط تنش کم آبیاری، بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد.   مواد و روش­ها: تیمارها شامل ۳ سطح آبیاری (آبیاری در فواصل آبیاری ۷، ۱۴ و ۲۱ روز) و سه غلطت تیمارهای کیتوپلاس (صفر، ۵ و۱۰میلی­لیتردرلیتر) بود. در طول اجرای آزمایش، محلول پاشی در سه مرحله با فاصله زمانی ۱۵ روز یک­بار انجام شد و یک هفته بعد از آخرین محلول پاشی، صفاتی مانند شاخص کلروفیل، قطر ساقه اصلی، مقاومت روزنه­ای، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک گیاه، میزان اسانس و ترکیبات اسانس برای هر نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت.   یافته­ها: نتایج آزمایش نشان داد که اثرات متقابل تنش کم آبیاری و تیمار محرک رشدی کیتوپلاس بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی مورد مطالعه در پژوهش معنی­داری بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین مقدار و درصد اسانس در گیاهان تحت تیمار  ml.l-۱ ۱۰ کیتوپلاس مشاهده شد که این میزان به ترتیب برابر با ۰۱/۱ میلی­گرم در ۳۰ گرم نمونه خشک و ۳۸/۳ % بود. از طرف دیگر با افزایش تنش آبیاری، طول خوشه گل، وزن خشک بوته، کلروفیل­کل و هدایت روزنه­ای در گیاهان به­طور معنی­داری کاهش یافت. تیمار با کیتوپلاس در غلظت ml.l-۱ ۱۰ تحت شرایط آبیاری درهر ۱۴ روز یک­بار سبب افزایش میزان  شاخص کلروفیل، وزن تر و  خشک، تعداد گره و میانگره شد.    نتیجه گیری: در بررسی میزان منتول و استرهای منتول در گیاهان تیمارشده و قرار گرفته تحت تنش آبیاری بیشترین میزان منتول (۳۱/۲۵ درصد) در گیاهان تحت تاثیر محرک رشدی کیتوپلاس (درغلظت ۵ میلی­لیتر) تحت شرایط آبیاری بعد از هر ۷ روز مشاهده شد.

اسانس, تنش کم آبیاری, کیتوپلاس, محرک رشدی, نعناع فلفلی