مهناز اخوان تفتی - Associate Professor, Department of Educational Psychology, School of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran

مقدمه: در گزارش سازمان بهداشت جهانی، تعداد افراد دارای انواع ناتوانی در جهان که بزرگ ترین اقلیت غیر نژادی به شمار می روند، بیش از یک میلیارد نفر برآورد شده است که ۲۰ درصد از آن ها را فقیرترین افراد جهان تشکیل می دهند. پژوهش حاضر با هدف مرور و مقایسه کارکرد کشورهای مورد مطالعه در چگونگی اجرا و پیشبرد پیمان قانون حقوق افراد با ناتوانی (سازمان ملل متحد) انجام شد.مواد و روش ها: کشورهای مورد پژوهش شامل آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه، ایران و برخی کشورهای در حال توسعه بود. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز درباره این کشورها با جستجوی گسترده در پایگاه های علمی معتبر داخلی و جهانی انجام گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش در بخش هایی شامل توصیف برخی ویژگی های افراد با ناتوانی در کشورهای مورد مطالعه و بررسی وضعیت حقوق افراد با انواع ناتوانی در زمینه های آموزش و پرورش، به کارگماری، دسترسی پذیری به خدمات و مناسب سازی فضای زندگی اجتماعی- شهری ارایه شده است. کارکرد کشورهای مورد مطالعه در اجرای این قانون، نشان دهنده شکاف زیادی بین آن ها بود و هر یک از این کشورها با چالش های ویژه ای در پیشبرد آن روبه رو هستند.نتیجه‎گیری: دستیابی به اهداف قانون حقوق افراد با انواع ناتوانی، نه تنها نیازمند تصویب و اجرای قوانین و اصلاح ساختارها است، بلکه در گرو تغییر در نگرش های اجتماعی و فرهنگی برای پذیرش و احترام به کرامت انسانی این افراد نیز می باشد تا همراه با بسترسازی های محیطی، مناسب سازی برنامه های آموزشی- حرفه ای و مدیریت بودجه و امکانات، موثر واقع شود.

Convention of the rights of persons with disabilities, Education, Employment, Accessibility to services, Public accommodations and modifications