مریم رزمجوئی - MA, Department of Psychology and Education of children with Special Needs, Shiraz University, Shiraz, Iran
سیما شهیم - Assistant Prof, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
لیلی سلمانی خانکهدانی - Department of Occupational Therapy, Faculty of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

چکیدهمقدمه: یکی از رایج­ترین مشکلات رفتاری در کودکان کم­توان ذهنی، پرخاشگری جسمانی است. پرخاشگری جسمانی به رفتارهایی مانند کتک­زدن، لگدزدن و پرتاب­کردن اشیاء و تهدید به انجام این فعالیت­ها اشاره دارد که همگی به نیت صدمه­زدن به دیگران صورت می­گیرد. پرخاشگری جسمانی با عوامل مختلفی از جمله مهارت­های زبانی در ارتباط است که در این مطالعه به بررسی آن در کودکان کم­توان ذهنی پرداخته شده است.مواد و روش ها: تحقیق حاضر به روش غیرتجربی و مقطعی انجام شد. ۱۰۲کودک کم­توان ذهنی آموزش­پذیر (۵۱ پسر و ۵۱ دختر)  ۶ تا ۸ ساله که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای (سن و جنسیت) از مراکز آموزشی کودکان کم­توان ذهنی شهر شیراز انتخاب و با استفاده از نسخه فارسی آزمون رشد زبان (TOLD-P۳) و پرسشنامه پرخاشگری آشکار و رابطه­ای، ارزیابی شدند. به ­منظور بررسی میزان همبستگی بین مهارت­های زبانی (زبان بیانی و زبان درکی) و پرخاشگری جسمانی در کودکان کم­توان ذهنی از ضریب همبستگی پیرسون و جهت مقایسه پرخاشگری جسمانی دختران و پسران کم­توان ذهنی از آزمون تی ­ مستقل در سطح معنی­داری ۰۵/۰ استفاده شد.یافته­ها: بین پرخاشگری جسمانی و مهارت زبان بیانی (۰۰۸/۰=p) و زبان درکی (۰۱۹/۰=p) رابطه منفی و معنی­دار وجود داشت. به عبارت دیگر، با کاهش مهارت­های زبان بیانی و زبان درکی در کودکان کم­توان ذهنی احتمال بروز پرخاشگری جسمانی در آن ها وجود دارد. میزان بروز پرخاشگری جسمانی در  پسران به ­طور معنی­داری بیشتر از دختران بود (۰۱۴/۰=p). همچنین، تفاوت معنی داری بین مهارت زبان بیانی و زبان درکی دختران و پسران کم­توان ذهنی وجود نداشت.نتیجه­گیری: بین مهارت زبان بیانی، زبان درکی و پرخاشگری جسمانی همبستگی منفی و معنی­دار وجود دارد. علاوه­بر این، مهارت­های زبان بیانی ضعیف در دختران کم­توان ذهنی باعث بروز رفتار پرخاشگرانه جسمانی در آن ها می­شود. در حالی­که، نمی­توان رابطه­ای بین مهارت­های زبانی (زبان بیانی و زبان درکی) و پرخاشگری جسمانی پسران کم­­توان ذهنی قائل شد.کلیدواژه­ها: کودکان کم­توان ذهنی آموزش­پذیر، زبان درکی، زبان بیانی، پرخاشگری جسمانی