حسن خیاط زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد ومتالورژی، گرایش شناسایی وانتخاب مواد، دانشگاه شهید باهنر کرمان
کاظم طهماسبی - استادیار و عضو هیئت علمی بخش مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
سیدحامد سجادی - کارشناس ارشد مهندسی شیمی، گرایش نانو مواد، کارشناس ارشد واحد متالورژی پالایشگاه مجتمع مس سرچشمه

رشد موضعی ندول در قسمت های مختلف کاتد مس تولید شده به روش الکترولیز در طی سالهای متعدد درپالایشگاه مجتمع مس سرچشمه و همچنین سایر پالایشگاه های تولید مس کاتد باعث کاهش شدید کیفیتسطح و ایجاد سطح متخلخل و خشن و همچنین ایجاد زائده هایی ناهمگون در سطح کاتد میشود. جوانه زنی ورشد ندول علاوه بر ایجاد سطح خشن باعث اتصال کوتاه بین آند وکاتد و در نتیجه توزیع ناهمسان جریانالکتریکی و همچنین عدم بارگیری مناسب کاتد میشود که این موضوع در کاهش تناژ و راندمان تولید موثر است.پدیده رشد ندول در سطح کاتد مس در همه پالایشگاه های تولید مس کاتد امری اجتناب ناپذیر است. استفاده ازافزودنی های الکترولیت برای صاف کردن رسوبات کاتدی در طول نشست مس در سراسر جهان مورد استفاده قرارمی گیرد. این افزودنی ها بر روی سطح کاتد جذب می شوند و در فرایند الکتروشیمیایی شرکت می کنند. اینافزودنی ها بر کیفیت کاتدها هنگامی که به اندازه کافی کنترل نمی شوند تاثیر می گذارند. این افزودنی ها شاملگلو یا سریشم حیوانی، تیوره، آویتون وکلراید هستند.در این تحقیق با مطالعه تحقیقات گذشته و انجام آزمایش های لازم در سکشن اکسپریمنتال پالایشگاه همچنینبررسی متالوگرافی توسط میکروسکپ الکترونی روبشی همراه با آنالیز EDS به بررسی پارامترهای موثر در کیفت سطح کاتد مس تولیدی به روش الکترولیز در مجتمع مس سرچشمه پرداخته شد. با بهرهگیری از مقالات میزانبهینه گلو، تیوره و کلراید در الکترولیت مورد بررسی قرار گرفت. و همچنین نسبت مناسب بین گلو و تیوره وتاثیر همزمان گلو، تیوره وکلراید بر کیفیت سطح کاتد بررسی شد. در این تحقیق پارامتر های دیگر الکترولیتشامل دما، سرعت جریان الکترولیت، دانسیته جریان و... در تشکیل ندول بررسی شد و نتایج آماری ثبت شد.نتایج نشان داد میزان مناسب تیوره ۱۰۰ گرم بر تن تولیدی همچنین میزان گلو با نسبت (۱/۱ گلو به تیوره) و میزان کلر ۳۵-۳۰ گرم در لیتر کمترین میزان ندول را داشت.

الکترولیز، کاتد مس، ندول، سریشم حیوانی، تیوره