علیمحمد ولوی - استاد گروه تاریخ دانشگاه الزهرا(س)
زهرا بختیاری - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا(س)

حدیث قدسی سلسله الذهب، حاوی گفتمان های توحید و امامت است که توامان، گفتمان تفکر شیعی را تشکیل می دهند و با رویکردی سیاسی-اجتماعی همه ذیل گفتمان مقاومت، جای می گیرند. این حدیث، در سال ۲۰۰ ه.ق توسط امام هشتم شیعیان اثنی عشری، امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)؛ زمانی که از سوی مامون خلیفه عباسی به مرو فراخوانده شده بود، در مسیر رفتن از مدینه به مرو، در نیشابور، در جمع عده ای از علما و اصحاب حدیث بیان شد. پژوهش حاضر، سعی دارد با بررسی حدیث مذکور با بهره گیری از الگوی روشی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به واکاوی و بررسی چرایی انتخاب، اهمیت و بازتاب های حدیث سلسله الذهب در آن مقطع مهم، حساس و تاریخی بپردازد. بررسی صورت گرفته نشان داد که؛ امام رضا (علیه السلام)، با نقل حدیث مذکور، به تایید، تقویت و آشکارسازی گفتمان تفکر شیعی پرداخته و الگویی راهبردی برای شیعیان و همه مسلمین ارائه فرمود.

امام رضا (علیه السلام), حدیث سلسله الذهب, حدیث حصن, نیشابور, تحلیل گفتمان انتقادی