کریم قاسمی پناه - عضو هیات علمی پژوهشکده محیط زیست و بیوتکنولوژی ،پژوهشگاه صنعت نفت
نادر سلمانی خاص - عضو هیات علمی دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه صنعت آب و برق
علی شریفی - پژوهنده پژوهشکده محیط زیست و بیوتکنولوژی ،پژوهشگاه صنعت نفت

امروزه اسمز معکوسRO برای تهیه آب شیرین از آبهای شور متداولتر شده است . برای بهره برداری بهینه از این فرایند در نمکزدایی آب های شور یا لب شور شناخت کامل این روش و عوامل موثر در کارکرد آن و نحوه کنترل و بهینه کردن این عوامل ضروری است. به طور کلی فلاکس پرمیت (تراویده) و پس دهی نمک پارامتره ای کلی دی تعیی ن کارآ ئی فرآیند اسمز معکوس هستند و این دو پارامتر به طور عمده توسط متغیرهای فشار، دما، ریکاور ی(بازیافت ) و غلظت نمک خوراک ورودی به سیستم تحت تأثیر قرار می گیرند، لذا لازم است که با شناخت کامل این عوامل و کنترل آنها ؛ مناسبترین شرایط عملیاتی را بدست آورد. دراین مقاله ابتدا متغیرهای اصلی فرایند اسمز معکوس معرفی میشود و در ادامه روش تعیین فشار وریکاوری (دبی ورودی )بهینه به غشا در پایلوت مورد استفاده در تصفیه پساب شور صنعتی معرفی ونتایج تاثیر تغییر فشار و ریکاوری بر فلاکس تراویده و پس دهی نمک برای تصفیه یک نمونه پساب شور ارایه می شود. نتایج نشان می دهد افزایش فشار باعث افزایش پس دهی نمک و فلاکس تراویده می شود ولی در انتخاب فشار و ریکاوری بهینه، بالاترین فشار با توجه به 25 و 30 بار؛ فشار 25 بار و از سه ، اینکه دارای حداکثر مقدار پس دهی نمک بود، انتخاب نشد. از میان سه محدوه فشار 20 35 و 40 لیتر در دقیقه نیز دبی 35 لیتر در دقیقه انتخاب شد .انتخاب فشار و دبی ورودی ، محدوده دبی ورودی 30 (ریکاوری) بهینه بر اساس محدوده های مجاز دبی و فلاکس تراویده و رعایت مقدارحداکثر ریکاوری انجام شد .بعنوان نتیجه گیری کلی می توان گفت در تعیین شرایط بهینه عملیاتی فقط نمی توان به حداکثر نمودن پس دهی نمک و فلاکس تراویده اکتفا نمود بلکه بایستی با رعایت محدوده های عملیاتی غشا و عواملی همچون سازگاری غشا با پساب م ورد استفاده ،تاثیر افزایش فلاکس و نقش آن در افزایش احتمال گرفتگی، و رعایت حداکثر ریکاوری مجاز توجه نمود.

اسمز معکوس ، متغیر فشار، ریکاوری ، پس دهی نمک، فلاکس تراویده ، پساب شور