محمد کاوه - گروه زراعت،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.
محمدعلی اسماعیلی - گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
همت اله پیردشتی - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.
محمد رضا اردکانی - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

نیتروژن، یک عنصر ضروری برای گیاهان می­باشد، به­منظور بررسی شاخص­های کارایی مصرف نیتروژن برنج در تلفیق با بایوچار، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و نیتروژن در شرایط آبیاری غرقابی و تناوبی، آزمایشی به­صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهر ساری در سال ۱۳۹۶ انجام گرفت. عامل اصلی، روش آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و تناوبی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیتروژن به­همراه صفر، ۱۰ و ۲۰ تن بایوچار در هکتار و عامل فرعی-فرعی، باکتر ی آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایه­زنی و مایه­زنی با گیاه­چه بود. نتایج نشان داد، بایوچار و نیتروژن، روش­های آبیاری و باکتری تاثیر معنی­داری بر شاخص­های کارایی مصرف نیتروژن داشتند. کاربرد ۲۰ تن بایوچار به­همراه ۵۰ درصد نیتروژن و با مصرف باکتری توانست موجب افزایش معنی دار بهره­وری نسبی نیتروژن (به­ترتیب ۵۴/۸۴ و ۵/۶۸ کیلوگرم دانه بیشتری در ازای مصرف نیتروژن در آبیاری غرقاب و تناوبی) نسبت به تیمار ۱۰۰ درصد نیتروژن + بدون مصرف بایوچار و باکتری شود. در نتیجه مصرف هم­زمان کود آلی و زیستی همراه با کود نیتروژن، قابلیت دسترسی و جذب نیتروژن را در مراحل مختلف رشد گیاه افزایش داده و در پی آن، سبب بهبود شاخص­های کارایی مصرف نیتروژن می­شود. اما، این اثر بایوچار بر حفظ نیتروژن در خاک، با میزان مصرف کود نیتروژن با یک نرخ افزایش نمی­یابد. در مقایسه با شرایط غرقابی، به کارگیری باکتری در آبیاری تناوبی تاثیر معنی­داری بر جذب و بهبود شاخص­های کارایی نیتروژن نداشت.