رضا اکبری - عضو هیئت علمی گروه شهرسازی- دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد
مرجان منتظری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه بین الملل
سحر قربانی - کارشناسی مهندسی شهرسازی دانشگاه یزد

حضور گسترده وسایل نقلیه و افزایش سرعت جابجایی در شهرها و همچنین رشد شتابان جمعیت شهری در دهه های اخیر، سبب شکل گیری ساختار شهرها بر اساس شبکه معابر سواره شده ، که نتیجه ای جز دگرگونی چهره شهرها به همراه حاکمیت سیستم های حمل و نقل موتوری با پیامدهای سوء زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال نداشته است و موجب تهدید سلامت و نشاط و سرزندگی حیات شهروندان به ویژه در محلات شهری شده است. از این رو هدف از نگارش مقاله حاضر تاکید بر شهرسازی انسان محور در مقیاس محلات- طراحی شهری بر اساس مقیاس انسانی- و مدنظر قرار دادن انسان به عنوان مهم ترین عامل شکل گیری و حیات محلات شهری می باشد. عابر پیاده به عنوان مهم ترین شرکت کننده در تردد، بیشترین سهم را در آن دارد و همچنین پیاده روی، دوچرخه سواری و حضور شهروندان در فضاهای عمومی، به شهر و محلات شهری تحرک، پویایی و سرزندگی خواهد بخشید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد تردد و حضور شهروندان در فضاهای عمومی محلات، مستلزم وجود فضای مناسب حرکت به خصوص پیاده راه ها و معابر اختصاصی تردد دوچرخه و همچنین معابر ترکیبی پیاده- دوچرخه، پیاده، دوچرخه و سواره با اولویت پیاده و دوچرخه می باشد که همراه با دسترسی مناسب، امنیت، آسایش و جذابیت محیطی باشد که جهت تحقق این هدف می توان با طراحی مطلوب معابر و فضاهای پیاده و دوچرخه محور و ایجاد سلسله مراتبی از هسته ها و گره ها، گره هایی خودکفا با اربری مختلط که نیاز به جابه جایی برای دسترسی به خدمات شهری را کاهش می دهند، گامی در جهت رفع مسائل و مشکلات مورد اشاره برداشت. همچنین توسعه سیستم حمل و نقل عمومی مشوق پیاده روی که با افزایش قابلیت پیاده مداری در شهرها و ترغیب به استفاده کمتر از وسایل نقلیه شخصی- موجب تقویت تعاملات اجتماعی شهروندان به ویژه در محلات شهری و کاهش اثرات نامطلوب اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی استفاده از وسایل نقلیه موتوری شخصی می شود، نهایتا منجر به ارتقای پایداری در محلات شهری و شهرها خواهد شد.

محله پیاده محور، معابر ترکیبی پیاده- دوچرخه، تعاملات اجتماعی، پویایی محلات، ارتقای پایداری