ربابه عزیزی - کارشناس ارشد
زهره اخوان مقدم - عضو هیئت علمی

«دایره المعارف قرآن لیدن»، کامل ترین مجموعه اسلامی موجود، به زبان انگلیسی است که در پنج جلد و بالغ بر ۱۰۰۰ مقاله می باشد. «مقاله صفین» به عنوان یکی از مدخل ها در حیطه شیعه شناسی و تاریخ صدر اسلام، مشتمل بر نکات قابل نقد و در تعارض با منابع روایی است. بدین رو، پژوهش حاضر به شیوه توصیفی–تحلیلی به نقد و بررسی این مقاله براساس نهج البلاغه، شروح آن و منابع تاریخی پرداخته است. مطالبی ناروا همچون بیان جهت گیری دوگانه امام علی(ع) در قصاص قاتلان عثمان به عنوان علت اصلی شروع جنگ، تشبیه کردن نیرنگ عمروعاص به رفتار امام(ع) در جنگ جمل، استفاده از لغات مبهم و دوپهلو در جریان حکمیت و ناجوانمردانه شمردن قتل عثمان از جمله نکات قابل بررسی است که در «مقاله صفین» ذکر شده است. یافته ها نشان داد که؛ خانم «ماریا دکاکه» نویسنده «مقاله صفین»، به کتاب نهج البلاغه به عنوان مهم ترین اثر نپرداخته و حتی با وجود استفاده از کتب تاریخی معتبر، به شیوه علمی و جامع نگرانه از آن ها استفاده نکرده است. هم چنین استفاده از لغات مبهم و دوپهلو در مقاله، موجب سوء تفاهم و مخدوش سازی چهره امام(ع) شده است.

نهج البلاغه, امام امیرالمومنین, صفین, امامت, استشراق