سید وحید عقیلی - دانشیار علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.
ندا شفیعی - دانش آموخته دکتری علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

هدف مقاله پیش رو تحلیل و واکاوی سیاست های رسانه ای در قبال مسائل و معضلات زیست محیطی است و اینکه مدل مناسب رسانه ای پرداخت به مسائل زیست محیطی کدام است و چه ویژگی ها و اقتضائاتی دارد؟ چارچوب مفهومی این پژوهش نظریه ارتباطات محیط زیست با تاکید بر فرآیند کارکردگرایی، برجسته سازی، سیاست گذاری رسانه ای است. برای دست یافتن به الگوی رسانه ای، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ۲۲ تن از استادان ارتباطات و جامعه شناسی و افراد دارای تجربه کاری در حوزه رسانه و محیط زیست مورد مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. سپس، با کدگذاری، داده ها مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد رسانه و کارگزار، سه کارکرد خدمتی اصلی برای ترویج توسعه پایدار دارند. اولین کارکرد رسانه که در این پژوهش شناسایی شد، عبارت از فراهم سازی عوامل میانجی شکوفایی توسعه پایدار است. عوامل میانجی که مقولاتی همچون درگیرکردن مردم، بهادادن به سازمان های مردم نهاد و پای کارآوردن دانشگاهیان را دربرمی گیرد. دومین کارکرد رسانه، به کارگیری راهبرد پنج گانه انتشار رسانه تخصصی حوزه محیط زیست، استخدام و به کارگیری خبرنگار تخصصی حوزه محیط زیست، انتشار و برجسته سازی مسائل زیست محیطی، اطلاع رسانی مسائل زیست محیطی و پاسخگوکردن مسئولان برای ترویج اخبار توسعه پایدار است. سرانجام سومین کارکرد خدمتی، تدوین سیاست گذاری کلان زیست محیطی، نگاه غیراقتصادی و آینده نگرانه به محیط زیست، پرهیز از سیاست زدگی در حوزه محیط زیست و به کارگیری مسئولان متعهد و متخصص حوزه محیط زیست است. به عبارت دیگر، از دریچه این کارکردهای خدمتی است که در ساختار رسانه و کارگزار حاکمیتی، توسعه پایدار محقق خواهد شد.

محیط زیست, توسعه پایدار, نظریه مفهوم سازی بنیادی, سیاست های رسانه