رحیم بردی آنامرادنژاد - عضو هیات عملی دانشگاه مازندران مازندران، بابلسر، پردیس دانشگاه ماز
غلامرضا جانباز قبادی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
کمیل ابراهیمی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

ویژگی منحصر به فرد هر شهر بندری، عملکرد آن به عنوان مبادله محصولات تولیدی بین خشکی و دریا است. شناخت خطوط ارتباطی مابین این دو و نیز نقش بندر در توسعه و تحول شهر که در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی است می تواند بسیار مهم باشد. هدف اصلی تحقیق حاضر نیز بر مبنای همین فرض استوار است. این موضوع تا کنون در خصوص این شهر کمتر مورد مطالعه قرار گرفته و از این نظر اهمیت این مطالعه دو چندان می شود. روش تحقیق این مطالعه بر مبنای روش توصیفی – تحلیلی است و جمع آوری داده ها نیز به روش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. بندر انزلی به دلیل موقعیت بسیار مناسب برای ایجاد بندرگاه مورد توجه انگلیس و روسیه قرار گرفت. رونق و گسترش بندر انزلی از زمانی بود که روس ها در سال 1306 خورشیدی؛ بندر و تأسیسات بندری را تحویل کشور ایران دادند. ایجاد اشتغال و تنوع در فعالیت های مختلف اقتصادی، افزایش و غالب شدن نقش خدماتی شهر، از اثرات اقتصادی بندر بر شهر تلقی می شود به نحوی که بیش از 66درصد از جمعیت شهر در بخش خدمات و زیر بخش های آن فعالیت دارند. از اثرات اجتماعی بندر ، مهاجرت افراد مناطق اطراف به این شهر است. به نحوی که بین سال های 75-85، 09/16 درصد برابر با 23289 نفر به این شهر مهاجرت کردند که بیشترین درصد آنان را جوانان 20 تا 29 سال تشکیل داده اند. سه عامل اصلی باعث جذب مهاجر به این شهر گشته است: جستجوی کار، انتقال شغلی و جستجوی کار بهتر، تحصیل و خدمت وظیفه. از نظر کالبدی هم رشد شهر از اطراف بندر شروع شده است. تنوع شغلی زیاد به دلیل فعالیت های بندری باعث جذب مهاجران زیادی گشته که این عامل باعث افزایش و تغییر مقیاس کالبد شهر گردید.

بندر، بندر انزلی، توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی.