مریم بهمنی - الهیات دانشگاه فرهنگیان واحد پردیس فاطمه زهرا اهواز
سوسن آل رسول - استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران (نویسنده مسئول)
زینب سادات میرشمسی - استادیار گروه فلسفه اسلامی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج ، ایران.

عواطف از وجوه موثر روحی و روانی انسان هستند که در عملکرد و رفتارهای او تاثیر بسزایی دارند. علامه طباطبایی محبت، مودت، رحمت و احسان را از مصادیق بارز عاطفه مثبت دانسته که موجب توجه به غیر شده و لازمه زندگی اجتماعی افراد می باشد؛ ایشان از عواملی همچون پاداش عمل، تقوا، انوار الهی و داشتن الگو به عنوان محرک مثبت عواطف نام برده که با وجود آنها راه استکمال انسان هموارتر می شود و نیز معتقد است که مصادیق منفی عواطف همچون هلوع بودن، عجول بودن، شهوات و رعب و وحشت به عنوان مانعی در مسیر رشد و تکامل انسان هستند مگر آنکه به صورت متعادل از آنها استفاده شود همچنین دو عامل شیطان و هوای نفس را مانع سعادتمندی و کمال انسان معرفی می کند؛ رویکرد علامه در مسیر استکمال انسان واقع گرایانه بوده و همگان می توانند آموزه های اخلاقی ایشان در تفسیر را مورد استفاده قرار دهند؛ او راه رسیدن به کمال و تحقق مراتبی از آن را در این دنیا میسر می داند؛ هرچند کمال نهایی همه امور در جهان آخرت است، زیرا قرآن افرادی را به عنوان الگو به جامعه بشریت معرفی کرده که در همین جهان هم به درجاتی از کمال نائل آمدند. مقاله حاضر با اشاره به نظرات برخی فلاسفه و تمرکز بر آراء علامه در تفسیر المیزان به بررسی آیاتی که بیانگر وجه عاطفی انسان هستند، پرداخته و نقش تربیتی آنها را در استکمال انسان نشان داده است.

عاطفه, کمال, علامه طباطبایی, تفسیر المیزان, نقش تربیتی