امیر ابوالفضل کتابی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده پیرادامپزشکی، دانشگاه بوعلی سینا - همدان، ایران

گسترش مقاومت نسبت به انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها سبب شده است تا محققان علوم میکروبیولوژی، روش های جدیدی را جایگزین روش های درمانی مرسوم در پیشگیری از عفونت های باکتریایی نمایند. یکی از این روش های جدید، روش فاژ درمانی است. باکتریوفاژها (فاژها)، ویروس هایی هستند که به سلول های باکتریایی حمله کرده و درون باکتری تکثیر می کنند و از طریق مختل کردن متابولیسم باکتری، منجر به تخریب آن می شوند. هر فاژ، فقط سویه ی خاصی از باکتری را مورد هدف قرار می دهد و به همین دلیل طیف میزبانی اکثر فاژها بسیار محدود است. امروزه فاژ درمانی به عنوان روشی کارآمد در درمان بسیاری از بیماری های عفونی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به بروز گستردهی مقاومت به انواع آنتی بیوتیک ها در عفونت های مختلف باکتریایی، استفاده از باکتریوفاژها می تواند یکی از بهترین گزینه ها برای محدود ساختن رشد باکتری های عامل بیماری های عفونی باشد و چشم اندازهای تازه ای را در توسعه ی داروهای جدید به منظور کاهش میزان عفونت های باکتریایی فراهم نماید. البته با وجود نیاز به داروهای ضد باکتریایی جدید، استفاده از فاژها هنوز توسط بیشتر پزشکان مورد توجه قرار نگرفته است. بنابراین اگرچه استفاده از فاژها به عنوان داروهای جدید در محدود کردن رشد باکتری های عفونی از اهمیت بالایی برخوردار است، اما به نظر می رسد در این زمینه باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد. در این مقاله سعی داریم با معرفی فاژ درمانی، مزایا و معایب این روش را بیان نموده و آن را به عنوان یکی از روش های درمانی نوظهور که می تواند مکمل یا جایگزین آنت یبیوتیک ها باشد، ارائه دهیم.

باکتریوفاژ، فاژ درمانی، عفونت های باکتریایی، مقاومت آنتی بیوتیکی