زینب طوسی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
سید جواد موسوی زاده - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.
کامبیز مشایخی - دانشیار گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
مهدی علیزاده - دانشیار گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

جنین­زایی رویشی، روش جدیدی برای ازدیاد گیاهان در شرایط درون شیشه­ای است. کارآیی روش جنین زایی رویشی به شدت به ترکیبات محیط کشت بستگی دارد. مانند ساکارز که متداول ترین منبع کربوهیدرات است که درکشت بافت گیاهی استفاده می شود .ساکارز محصول نهایی فتوسنتز و قند اولیه منتقل شده در آوند آبکش اکثر گیاهان است. به منظور بررسی تاثیر غلظت های مختلف ساکارز بر جنین زایی رویشی مارچوبه (Asparagus officinalis L.) اکتاپلوئید، آزمایشی با پنج تیمار ساکارز (۳، ۶، ۹، ۱۲ و ۱۵ درصد) انجام پذیرفت. برای انجام این آزمایش ریزنمونه­های مارچوبه حاوی یک جوانه در محیط B۵ در فاز القایی جنین رویشی دارای هورمون ۲, ۴-D کشت شدند و بعد از دو هفته به فاز ظهور جنین منتقل گردیدند. در ادامه بعد از چهار هفته در مرحله ظهور جنین­ها، تعداد جنین­های رویشی تولیدشده در مراحل کروی شکل و قطبی در دو بزرگنمایی ۲۰ و ۴۰ میکرون، شمارش و عکس برداری شد و میزان تاثیر غلظت های ساکارز بر میزان رنگیزه­های فتوسنتزی و خصوصیات فیتوشیمیایی اندازه­گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که اختلاف معنی­داری بین غلظت­های مختلف ساکارز از لحاظ تشکیل جنین­های رویشی گیاه مارچوبه وجود دارد. در غلظت ۹ و ۱۵ درصد ساکارز به­ترتیب بیش­ترین و کم­ترین تعداد جنین کروی و قلبی تشکیل شد. همچنین نتایج به­دست آمده از تجزیه و تحلیل رگرسیون بیانگر آن بود که در غلظت ۹ درصد ساکارز بیش­ترین میزان رنگیزه­های فتوسنتزی و نشاسته مشاهده شد. درنهایت در این پژوهش مشخص شد که بهترین غلظت موثر بر جنین­زایی رویشی مارچوبه اکتاپلوئید، غلظت ۹ درصد ساکارز می­باشد.

توفوردی, جنین زایی, رنگیزه های فتوسنتزی, کربوهیدرات